Gerçek Tarih Olarak Tarihsel Film


Creative Commons License

Lüleci Y.

SineCine, cilt.9, sa.1, ss.159-181, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: SineCine
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.159-181
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sinema daha ilk günlerinden itibaren birçok alanla olduğu gibi tarihle de ilgilenmeye
başlamış, tarihsel olay ve kişiler yönetmenlerin en popüler konularından
biri olmuştur. Sinemada tarihsel temsillere yer verilmesi zaman içinde akademik
tarihçilerin de ilgisini çekmiş ve bu durum tarihçileri, danışmanlık, belgesellerde
uzman konuk olma ya da akademik film incelemeleri yapma gibi çeşitli
biçimlerde sinemacılarla iş birliği yapmaya ya da bu alanda eserler vermeye yöneltmiştir.
Tarihçiler ve sinemacılar arasında kurulan bu iletişim “Tarihsel film
nedir?”, “Yazılı tarih ile sinemasal tarih arasında nasıl bir ilişki ya da ne gibi bir
fark vardır?” ve “Yazılı tarihi bir ayna değil de bir inşa kabul edersek, filmdeki
tarihin gerçeklikle ilişkisi nedir?” sorularını doğurmuştur. Nasıl ki yazılı tarihi
birtakım kategorilere ayırmak mümkün ise “filmdeki tarihi” de “drama olarak
tarih”, “antidrama olarak tarih”, “kahramansız tarih”, “gösteri olarak tarih”, “makale
olarak tarih”, “kişisel tarih”, “sözlü tarih”, “postmodern tarih” gibi birtakım
kategorilere ayırmak mümkündür. Ancak bu makalede sinemadaki tarih temsilleri,
“drama olarak tarih”, “belge olarak tarih” ve “deney olarak tarih” olmak üzere
üç geniş kategoriye indirgenmektedir. “Drama olarak tarih”, filmde gerçek ya da
kurgusal karakterlerin tarihi ortamda dramatize edilmesiyle oluşturulur. “Belge
olarak tarih” ise çeşitli filmler, fotoğraflar, eserler, tablolar, grafikler, gazete
ve dergi kupürlerinin anlatıcı, tanıklar veya uzmanlar eşliğinde beyazperdede
sunulmasıdır. “Deney olarak tarih” ise hem dramatik hem de belgesel özellikleri
gösteren, ikisinin bir kombinasyonudur. Tabii bu üç kategoride de tarih, sinemanın
anlatım yöntemleri, teknikleri ve estetik olanaklarıyla yeniden şekillenmekte
ve tarihsel gerçeklik bu defa da sinemasal bir yeniden inşaya uğramaktadır.

Cinema has been concerned with history from its earlier days. Historical events
and people have become popular subjects for film directors. The inclusion of
historical representations in cinema has been of interest to academic historians
over time and some have collaborated with filmmakers in various ways, such
as consulting for authenticity, being expert guests in documentaries, writing
academic film reviews, and conducting related research. This dialogue between
historians and cinematographers generated the questions “What is a historical
film?”, “What is the relationship or difference between written history and cinematic
history?”, and “If written history is not a mirror but a construction, then
what is the relation between reality and filmed history?” Just as it is possible to
divide written history into a number of categories, filmed history can be seen
as “history as drama,” “history as anti-drama,” “unheroic history,” “history as an
exhibition,” “history as an article,” “oral history,” “post-modern history,” and so
on. However, in this article, historical representations in cinema are reduced to
three broad categories, “history as drama,” “history as a document,” and “history
as an experiment.” “History as drama” is created in the film by dramatization of
real or fictional characters in historical settings. “History as a document” is the
representation of various films, photographs, works, tables, graphics, newspaper
and magazine clippings on screen in the presence of narrators, witnesses, or
experts. “History as an experiment” is a combination of both, embodying both
dramatic and documentary characteristics. In each of these three categories,
history is reshaped by cinematographic methods, techniques, and aesthetic decisions,
and historical reality undergoes a cinematic reconstruction.