Akademik Veri Yönetim Sistemi
The 2nd International Symposium Communication in the Digital Age, İstanbul, Türkiye, 26 Ekim 2020
POLİTİK SÖYLEMİN SOSYAL MEDYADAKİ MİZAHİ YANSIMASI
İnternetin insanlara kendini ifade anlamında alan açması, politika alanına ait olan katılım kavramının yeni medyanın demokrasiye etkisi üzerinden tartışılmasına yol açmıştır. Yeni medyanın bireylere tanıdığı içerik üretim olanakları sayesinde özellikle sosyal medya üzerinden bireyin yaratıcılığını gösterebildiği, kendini ifade edebildiği, gündemle ilgili kendi söylemini kurabildiği, politik aktörlerin söylemini sürdürerek yeniden üretebildiği ya da tersine çevirerek kesintiye uğratabildiği alanlar oluşabilmektedir.
Sosyal medyanın sunduğu kitlesel öz-iletişime (Castells, 2013) olanak sağlayan ortam kamusal alan bağlamında da tartışılmaktadır. Bu noktada özel alan ve kamusal alanın iç içe geçtiği (Papacharissi, 2011), kamusal meselelerin tartışılabildiği düzlemlerin oluşabildiği, daha parçalı ve küçük çaplı kamusal alancıkların (Gitlin, 1998) oluşabildiği görülmektedir. Bu açıdan sosyal medyanın güçlü bir kamusal alan ve katılımcı bir demokrasiyi destekleyip desteklemediği önemli bir tartışma konusu oluşturmaktadır. Sosyal medya üzerinden ortaya çıkan kamusal alanın politik kararları etkileme gücü oldukça sınırlıdır (Fuchs, 2014). Buna karşın sosyal medyada kamusal meselelerle ilgili insanların hem kendi söylemlerini üretebildiği, hem de iktidarın ya da muhalefetin söylemlerine ayna tutabildiği ya da bunları ters yüz edebildiği ifadeler gözlemlenebilmektedir. Bu söylemlerin bir bölümü de sosyal medyanın eğlenceye dayalı doğası doğrultusunda mizah ve eğlence ile harmanlanarak ifade edilebilmektedir. Bu noktada politika ve eğlence, katılım ve mizah iç içe geçmekte politik düzlemde üretilen söylemler sosyal medyada sürdürülmekte ya da zıt kamplar tarafından kesintiye uğratılabilmektedir.
Bu çalışmada sosyal medyada mizah ve katılımın kesiştiği bu eğilimler ışığında politik söylemin internetteki yansıması ve kırılmasının izini sürmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda 2019 İstanbul Belediye Başkanlığı seçimlerinin yenilenme sürecinde adayların canlı yayında biraraya geldiği tartışma programı sırasında Twitter’da açılmış olan #BYvsEİ hashtagi örneklem olarak seçilmiştir. Bu hashtag içerisinde kullanıcıların paylaştığı mizahi içerikler eleştirel söylem analizine tabi tutularak politik aktörlerin söylemlerinin sosyal medyada kullanıcılar üzerinden nasıl yansıtıldığı anlaşılmaya çalışılmıştır. Analizler sonucunda muhalefet konumunda olanların mizahın eleştirel gücünü kullanarak hashtag içerisindeki tartışmalara katılım gösterdiği ve muhalif tabanın kendi söylemlerini kurması açından daha yaratıcı bir eğilime sahip olduğu gözlemlenmiştir. İktidarı destekleyenlerin ise iktidar söylemlerini sosyal medyada mizahi bir dille sürdürdüğü ve kurumsal olarak üretilmiş hazır mizahi görselleri yaydığı görülmüştür.
Anahtar sözcükler: mizah, mizahi katılım, sosyal medya, kamusal alan, söylem
Kaynakça
Castells, M. (2013). İsyan ve Umut Ağları: İnternet Çağında Toplumsal Hareketler (E. Kılıç, Çev.). Koç Üniversitesi.
Fuchs, C. (2014). Social Media: A Critical Introduction. Sage.
Gitlin, T. (1998). Public Sphere of Public Sphericules. T. Liebes, & J. Curran (Ed.) içinde, Media, Ritual and Identity (s. 168-174). Routledge.
Papacharissi, Z. A. (2011). A Private Sphere: Democracy in a Digital Age. Polity.
HUMOUROUS REFLECTION OF POLITICAL DISCOURSE ON SOCIAL MEDIA
The fact that the Internet opens up a space for people to express themselves has led to the discussion of the concept of participation, which belongs to the field of political science, over the impact of new media on democracy. Thanks to the content production opportunities provided to individuals by the new media, areas where individuals can demonstrate their creativity, express themselves, establish their own discourse on the agenda, reconstruct by continuing the discourse of political actors or interrupt these discoursed by reversing them, especially through social media.The setting that enables mass self-communication (Castells, 2013) offered by social media is also discussed in the context of the public sphere. At this point, it can be seen that private sphere and public sphere are intertwined (Papacharissi, 2011), platforms including public discussions may occur, more fragmented and smaller-scale public sphericules (Gitlin, 1998) can be formed. In this respect, whether social media supports a strong public sphere and participatory democracy is an important debate. The power of the public sphere emerging through social media to influence political decisions is quite restricted (Fuchs, 2014). On the other hand, it can be observed on social media that people can both produce their own discourses and mirror or reverse the discourses of the power or the dissent. Some of these discourses can be expressed by blending humour and entertainment in line with the entertainment-based nature of social media. At this point, politics and entertainment, participation and humour are intertwined and discourses produced on the political zone are continued on social media or can be interrupted by opposing camps.
In this study, it is aimed to trace the reflection and refraction of political discourse on the internet in the light of these trends where humour and participation intersect in social media. In this context, the # BYvsEI hashtag, which was opened on Twitter during the discussion program, where candidates came together on a live broadcast during the renewal process of the 2019 Istanbul Mayorship elections, was selected as a case. In this hashtag, the humourous content shared by the users was subjected to critical discourse analysis to understand how the discourses of political actors are reflected on social media. As a result of the analysis, it was observed that dissentient people participated in the discussions within the hashtag by using the critical power of humour and they had a more creative tendency to form their own discourse. It has been seen that those who support the government maintain their discourse on power in a humourous language on social media and spread corporately produced humourous images.
Keywords: humour, humourious participation, social media, public sphere, discourse