Akademik Veri Yönetim Sistemi
Osmanlı’da Tefsir Dersi Gelenekleri (Saray-Tekke-Medrese), İstanbul, Türkiye, 7 - 09 Ekim 2018, cilt.1, ss.157-176
Yönetim
anlayışını ümmet-i İslam düşüncesi üzerinde kuran Osmanlı devleti için en
önemli referans olan Kur’ân-ı Kerim, Osmanlı toplumunun gerek sosyal gerek
siyasi hayatında rehber kabul edilmiştir. Bu doğrultuda, Kur’ân’ın anlaşılması
amacıyla sosyal ve siyasi çevrelerde tefsir dersleri icra edilmiştir. Bu
derslerin bir türü de huzur dersleridir. Padişahların huzurunda icra edilen,
resmi hüviyet taşıyan ve Ramazan ayına özgü olan huzur dersleri; sultan III. Mustafa döneminde, 1758 yılında resmen
başlamış ve 1922’de
hilafetin kaldırılmasına kadar devam etmiştir.
II. Abdülhamit’in
katılımıyla gerçekleştirilen huzur derslerinde,
Mushaf tertibine uyularak A‘râf suresinin 31. ayetinden Yunus suresinin ilk
ayetlerine kadar Kur’ân tefsir edilmiştir. Bunlardan Yanyalı Ömer Lütfi
Efendi’nin takrir ettiği
dersler, huzur derslerinin
mahiyetine ışık tutan önemli örneklerdendir. Toplam altı huzur dersinden
oluşan bu örneklerde, A‘râf suresi 31, 35, 36, 50, 51, 65, 66, 67, 78, 79, 90,
91, 92. ayetlerin tefsiri yapılmıştır. Bu makalede, söz konusu derslerin
içeriği ışığında, II. Abdülhamit döneminde yapılan huzur dersleri genel
biçimde ele alınmıştır.