Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bellek, Bilgi, Bağlam: Arşiv ve Kütüphane Üzerine Araştırmalar, Canan Ergün,Büşra Aktaş Kütükçü, Editör, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, ss.131-162, 2025
Dijitalleşme ve ağ teknolojileri, geleneksel arşivcilik anlayışını kökten dönüştürmektedir. Geleneksel arşiv, fiziksel belgelerin korunduğu sabit bir “yer” ve bu belgelerin güvenilir “tanıklıklar” sunduğu statik bir “varlık” olarak tanımlanırken, dijital arşiv bu kimlikten uzaklaşmaktadır. Dijital ortamda arşiv, nesne merkezli bir yapıdan, verilerin, kullanıcıların ve sistemlerin etkileşimiyle sürekli yeniden şekillenen dinamik bir “oluş süreci”ne evrilmektedir. Bu dönüşüm, arşivin fiziksel mekâna olan bağını çözerek “yersizleşme” tartışmalarını başlatmış, ancak aynı zamanda algoritmalar ve platformlar aracılığıyla yönetilen yeni dijital mekânsallıklar da yaratmıştır. Bu ontolojik değişim, arşivcinin rolünü de etkilemiştir. Geleneksel koruyucu rolü, yerini dijital küratör, kolaylaştırıcı ve topluluk yöneticisi gibi çok katmanlı bir “Archivist 2.0” kimliğine bırakmıştır. Bu yeni rol, teknik, sosyal, etik ve yönetimsel yetkinlikleri bir araya getirmeyi gerektirmektedir. Özetle, arşiv artık yalnızca geçmişin bir deposu değil; geçmiş, şimdi ve geleceğin teknolojik aracılıklar ve insan etkileşimleriyle sürekli olarak yeniden inşa edildiği, felsefi ve etik sorular barındıran dinamik bir alandır. Arşivin geleceği, bu yeni paradigmanın zorlukları ve fırsatları karşısında verilecek kararlara bağlıdır.
Digitalization and network technologies are fundamentally transforming the traditional understanding of archives. While the conventional archive is defined as a static “place” where physical documents are preserved and a static “being” that provides reliable “testimonies”, the digital archive is moving away from this identity. In the digital environment, the archive evolves from an object-centered structure into a dynamic “process of becoming” that is continuously reshaped by the interactions of data, users, and systems. This transformation has severed the archive’s ties to physical space, sparking discussions of “placelessness,” but also creating new digital spatialities governed by algorithms and platforms. This ontological shift has also impacted the role of the archivist. The traditional role of the custodian has been replaced by a multi-layered “Archivist 2.0” identity, encompassing roles such as a digital curator, facilitator, and community manager. This new role necessitates a combination of technical, social, ethical, and managerial competencies. In essence, the archive is no longer merely a repository of the past; it is a dynamic arena that raises philosophical and ethical questions, where the past, present, and future are continuously reconstructed through technological mediation and human interaction. The future of the archive depends on the decisions made in response to the challenges and opportunities of this new paradigm