Akademik Veri Yönetim Sistemi
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.1, sa.42, ss.1-42, 2022 (ESCI)
Öz
Ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerisi üzerine yapılan bu meta-analiz çalışmasında, eleştirel düşünme becerisine yönelik uygulanan farklı model ve yaklaşımlar ile cinsiyet değişkenine ilişkin etki büyüklüğü hesaplanmış ve etkinin yönü belirlenmiştir. Çalışmada verilerinin analizinde meta-analizi kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine yönelik 2010-2019 yılları arasında ve ulusal düzeyde yapılmış araştırma makaleleri, yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları için ‘eleştirel düşünme’, ‘critical thinking’, ‘ortaokul’, ‘secondary’, ‘ortaokul öğrencileri’ ve ‘secondary students’ anahtar sözcükleri ile tarama yapılmıştır. Bu meta-analiz çalışması kapsamına toplam 38 araştırma dahil edilmiştir. Çalışmada yayın yanlılığının belirlenebilmesi amacıyla; orman grafiği, huni grafiği, betimsel istatistikler (frekans ve yüzde), Egger’in doğrusal regresyon yöntemi, Rosenthal’ın güvenli N yöntemi ve Orwin’in N yöntemi olmak üzere 5 farklı yöntem kullanılmıştır. Sonuç olarak çalışmada yayın yanlılığının bulunmadığı belirlenmiştir. Ayrıca araştırmalar arasında heterojenliğin olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla Q ve I 2 istatistikleri yapılmıştır. Bunun sonucunda çalışmalar arasında heterojenlik olduğu gözlendiğinden çalışmada rastgele-etkiler modeli kullanılmıştır. Çalışmada, araştırmalar arasındaki farklılığın kaynağını belirlemek amacıyla moderatör analizi yapılmıştır. Buna göre yayın yılı, yayın türü, sınıf düzeyi ve çalışma grubunun örneklem büyüklüğü olmak üzere dört farklı moderatör değişken belirlenmiştir. Eleştirel düşünme ile cinsiyet arasındaki ilişkiye dayalı hesaplanan etki büyüklüğünün zayıf düzeyde ve pozitif yönlü (Hedges’ g = 0.186) olduğu görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Ortaokul öğrencisi, eleştirel düşünme, meta-analiz, rastgele-etkiler modeli, sabit etki modeli, moderatör analizi, yayın yanlılığı
Abstract
In the current study, in which it was aimed to investigate secondary school students’ critical thinking
skills, the effect size related to different models and approaches applied to develop critical thinking
skill and of the gender variable was calculated, and the direction of the effect was determined. In the
analysis of the data, meta-analysis was used. In line with the purpose of the study, national and
international research articles, master’s theses, and doctoral dissertations published on the critical
thinking of secondary school students in the period between the years 2010 and 2019 were searched
by using the following keywords; “eleştirel düşünme”, “critical thinking”, “ortaokul”, ‘secondary’,
‘ortaokul öğrencileri’ and “secondary students”. A total of 38 studies were included in this metaanalysis study. In the study, the following methods were used to determine publication bias: forest
graph, funnel graph, descriptive statistics (frequency and percentage), Egger’s linear regression
method, Rosenthal’s safe N method, and Orwin’s N method. As a result, it was determined that there
was no publication bias in the study. In addition, Q and 𝐼
2
statistics were conducted in order to
determine whether there was heterogeneity between the studies. As heterogeneity was observed
between the studies, a random-effects model was used in the meta-analysis study. In the study,
moderator analysis was carried out to determine the source of the difference between the studies.
Correspondingly, four different moderator variables were determined: publication year, publication
type, grade level, and sample size of the study group. The effect size calculated based on the
relationship between critical thinking and gender was found to be weak and positive (Hedges'
g=0.186).
Key Words: Secondary school student, critical thinking, meta-analysis, random-effects model, fixedeffect model, moderator analysis, publication bias