Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ankara Üniversitesi, Ankara, 2019
Günümüz dünyasında, bilginin üretilmesinden/oluşturulmasından ziyade nasıl daha etkin yönetileceğinin önem kazandığı rahatlıkla söylenebilir. Buna gerekçe olarak da; veri, enformasyon ve bilginin yıllar içerisinde katlanarak artması (ve bu artışın neredeyse logaritmik olarak katlanmaya devam etmesi) nedeniyle bu veri, enformasyon ve bilginin, özellikle kurumsal ve ticari amaçlar için bir stratejik rekabet avantajı olarak kullanımının sağlanabilmesi gösterilmektedir. Bunun yanında, Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BİT)
girişimsel anlamda özellikle Kuzey Amerika olmak üzere, Avrupa, Uzak Doğu ve Avusturalya kaynaklı yeni bir dönüşüm/ilerleme geçirmesi, bu teknolojilerin dünyanın geri kalanında da benimsenmesine yol açmış; kavram, resmi organların/ajansların da kurumsal veri, enformasyon ve bilgilerini bu yeni oluşan bağlamda ele almalarını zorunlu kılmıştır. Burada bahsedilen olgu, sadece bilginin elektronik ortamda yönetimini değil, bu yönetimin yeni nesil araçlarla daha etkin yapılabilmesi ve ortak ağların birbirleriyle konuşabilmesini içermektedir. Kitle iletişim araçlarının (televizyon, akıllı telefon vb.) artık sıradan ve rutin hizmetlerinin yanında (karasal/sayısal yayın, radyo, sesli iletişim vb.) sağlığımızı yöneteceği, spor/antrenmanlarımızı analiz ederek nasıl daha fit görüneceğimizi veya en güzel restaurant/kafe önerilerini sunabileceği kimin aklına gelirdi ki? Bilimsel araştırmaların yıllar içerisinde elde ettiği birikimler, zamanla toplumun tabanına da yayılarak sadece davranışlarımızı değil, bu cihazlara olan bakış açılarımızı da değiştirdiği aşikârdır. Peki, tüm bu “kişisel asistan hizmetleri” sadece yazılımla/kod depolarının birleştirilmesi ile mi oluyor? Bu sorunun cevabı evet olmakla birlikte tam cevap şu şekilde verilebilir: Evet, yazılım ve programlama teknolojileri, gün geçtikçe kendini aşıyor, sınırlı sayıda da olsa “istenilen her şey”i cihazlarımızın yardımıyla yapabiliyoruz. Tek yönlü bir iletişimden ziyade, depoladığı/aldığı verileri tekrar tekrar analiz edebilen, bunları yorumlayabilen ve yeni öneriler olarak karşımıza çıkaran bir teknoloji unsuru var: Yapay zekâ. Hepimiz az çok yapay zekânın ne olduğunu biliyoruz; ancak çalışma prensipleri, ilişkide olduğu ve ortak çalıştığı diğer unsurlar, beslendiği kaynaklar hakkında bilgimiz var mı? Bu tür bilgilere sahip olmadan, gerek veri, enformasyon ve bilgi üretimi gerekse bunların yeniden kullanımı hakkında herhangi bir fikre sahip olmak oldukça zor görünüyor. Alanımız açısından bakıldığında, yapay zekâ teknolojilerinin şu unsurlar bağlamında da ele alınabileceği rahatlıkla söylenebilir: