Akademik Veri Yönetim Sistemi
THE 3RD INTERNATIONAL CITY, ENVIRONMENT, AND HEALTH CONGRESS, Aydın, Türkiye, 16 - 20 Nisan 2021, ss.90-91
Dünya Sağlık Örgütü tarafından Mart 2020 tarihinde global pandemi olarak ilan edilmiş olan Korona virüs Hastalığı
(Covid-19) halen devam etmektedir. Covid-19 hastalığına sebep olan SARS-CoV-2 virüsü semptomatik ve asemptomatik
hastaların gaitalarında gözlemlenmektedir. Covid-19 hastalarının test sonuçları negatife döndükten sonra belirli bir
süre daha gaitalarında yaygın olarak virüse rastlanılmaktadır. Bu bağlamda, semptomatik ve asemptomatik vakaların
belirli bir bölgedeki yayılımını takip etmeye olanak veren atık sularda SARS-CoV-2 epidemiyoloji (wastewater-based
epidemiology, WBE) çalışmaları tüm dünya genelinde oldukça önem kazanmıştır. Ayrıca, bu çalışmalar toplumdaki
Covid-19 vakaları için erken uyarı sistemi olarak kullanılabilme potansiyeline sahiptir.
Pandeminin başlangıcı olan Nisan 2020’de Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı Türkiye Su Enstitüsü (SUEN)
koordinatörlüğünde Marmara Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü yürütücülüğü ve bilimsel danışmanlığında
ülke çapında atık sularda SARS-CoV-2 tarama çalışması başlatmıştır. Çalışmada moleküler analizler T.C. Tarım ve Orman
Bakanlığı İstanbul ve Samsun Veterinerlik Araştırma Enstitülerinde Sağlık Bilimleri Üniversitesi bilimsel danışmanlığında
yürütülmektedir. Numunelerin soğuk zincir altında transferi Devlet Su İşleri tarafından gerçekleştirilmektedir.
Mayıs-Haziran 2020 tarihleri arasında Türkiye’nin 81 ilindeki atık su arıtma tesislerinden alınan atık su ve çamur
örneklerinde SARS-CoV-2 analizleri gerçekleştirilerek Covid-19’un ülke genelindeki yayılımı izlenmiştir. Haziran
2020’den itibaren Covid-19 yayılımının rutin takibi için Türkiye’nin değişik coğrafi bölgelerinde belirlenen 21 pilot
şehirden iki haftalık periyotlar ile atık su örnekleri düzenli olarak toplanmakta ve analiz edilmektedir. Mega şehir
İstanbul’dan ise haftalık olarak numune toplanıp analiz edilmektedir. Rutin sürveyans çalışması RT-qPCR değerleri:
yüksek vaka, orta vaka, düşük vaka, çok düşük/ vaka yok renk skalası ile hazırlanan haritalarda gösterilmektedir.
global pandemic of Coronavirus Disease (Covid-19) declared by WHO in March 2020 is still ongoing. SARS-CoV-2 virus
causing Covid-19 disease is observed in feces of both symptomatic and asymptomatic patients. Extended duration of
viral shedding in feces is very common after the patients’ respiratory samples tested negative. In this respect, SARS-CoV-2
wastewater-based epidemiology (WBE) enabling to track the distribution of asymptomatic and symptomatic individuals
in a specific region has received worldwide attention. Additionally, SARS-CoV-2 WBE studies have appeared as a promising
early-warning tool for determining the presence of Covid-19 in a community.
With the start of the pandemic in April 2020, The Turkish Ministry of Agriculture and Forestry has initiated the SARSCoV-
2 wastewater surveillance studies in Turkey under the coordination of Turkish Water Institute (SUEN) and principal
investigation and scientific advisory of Marmara University Environmental Engineering Department. Molecular analyses
are performed at Istanbul and Samsun Veterinary Control Institutes of the Ministry of Agriculture and Forestry under the
scientific advisory of Health Science University. Cold chain sample transportation is provided by State Hydraulic Works.
Between May-June 2020, Covid-19 distribution in 81 cities of Turkey was tracked via SARS-CoV-2 analyses in wastewater
and sludge samples collected from the wastewater treatment plants. Since June 2020, for routine Covid-19 distribution
tracking, the wastewater samples have been collected and analyzed with two-week intervals regularly from 21 pilot cities
located in each geographical region of Turkey. Whereas, the mega city Istanbul has been tracked weekly. RT-qPCR results
of routine surveillance study has been demonstrated via colored maps indicating high case, moderate case, low case and
very low/ no case regions.