Akademik Veri Yönetim Sistemi
ULUSLARARASI AFRO-AVRASYA ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, cilt.6, sa.12, ss.100-124, 2021 (Hakemli Dergi)
BÖLGESELLEŞME ÖRNEKLERİ OLARAK TRACECA, AVRASYA EKONOMİK BİRLİĞİ, YENİ İPEK YOLU VE KUŞAK-YOL EURASIAN ECONOMIC UNION, BELT-ROAD, TRACECA AND NEW SILK ROAD AS EXAMPLES OF REGIONALIZATION
ÖZ II. Dünya Savaşı’ndan sonra küresel ticaretin serbestleşmesi doğrultusunda birçok girişimler ve kurumsallaşmalar gerçekleşmiş, Soğuk Savaş sonrasında ise bu doğrultuda yeni alanlar ortaya çıkmıştır. Bu süreçte IMF, Dünya Bankası ve Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT), daha sonra Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) gibi uluslararası örgütler ve kurumsallaşmalar önemli rol oynamıştır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Asya'daki yeni jeo-politik gerçekler ile küreselleşme sürecinde ikili ve bölgesel ticaret anlaşmaları, yeni bölgeselleşme hareketleri doğrultusunda projeler ve kurumsallaşmalar gündeme gelmiştir. Bu kapsamda Rusya’nın girişimiyle Avrasya Ekonomi Birliği (AEB), Çin merkezli Kuşak-Yol, AB destekli TRACECA ve ABD’nin girişimiyle Yeni İpek Yolu (YİY) örneklerinde olduğu gibi yeni bölgeselleşme projeleri ortaya çıkmıştır. AEB dışındaki üç girişimin bölgesel örgüt özelliği her ne kadar net değilse de bunların bölgeselleşme ve entegrasyon fonksiyonları söz konusu olup bu kapsamda birçok sözleşme imzalanmıştır. Sovyet sisteminin dağılmasıyla bağımsızlığını ilan eden Kafkasya ve Orta Asya cumhuriyetlerinin Avrupa ve dünya ekonomisiyle entegrasyonunu hedef alan TRACECA projesi başarıyla gerçekleşmiştir. İlk defa 1996'da gündeme gelen AEB sürecinin tamamlanmasıyla bölge üzerinde Rusya ağırlıklı entegrasyon belirli bir aşamaya gelmiştir. YİY ise ABD'nin bir girişimi olup hedef bölgede önemli yatırımlar yapılmıştır. 2013'de Çin'in başlattığı Kuşak-Yol girişimi de en etkili ve tartışmalı bölgeselleşme örneğidir. Makalede belirtilen örnekler Bölgeselleşme ve Neo-Liberal teoriler açısından analiz edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Bölgeselleşme, Avrasya Ekonomik Birliği, TRACECA, Yeni İpek Yolu, Kuşak-Yol Girişim
EURASIAN ECONOMIC UNION, BELT-ROAD, TRACECA AND
NEW SILK ROAD AS EXAMPLES OF REGIONALIZATION
ABSTRACT After the Second World War, many initiatives and institutionalization took
place towards the liberalization of global trade, and new areas emerged in this direction. In this
process, international organizations and institutionalizations such as the IMF, the World Bank and
GATT and WTO played an important role. After the collapse of the Soviet Union, new geo-political
realities in Asia and bilateral and regional trade agreements, projects and institutionalization in line
with new regionalization movements came to the fore in the globalization process. In this context,
with the initiative of Russia, EEU, China-based Belt-Road, EU-backed TRACECA and the United
States’ New Silk Road Initative emerged as new regionalization projects. The TRACECA project
aimed at the integration of the Caucasus and Central Asian republics, which declared their
independence with the dissolution of the Soviet system, with the European and world economy has
been successfully realized. With the completion of the EEU process, which was first brought to the
agenda in 1996, Russia-weighted integration in the region has reached a certain stage. The New
Silk Road is an initiative of the USA and significant investments have been made in the target region.
The Belt-Road initiative launched by China in 2013 is also the most effective and controversial
example of regionalization. The examples cited in the article are analyzed in terms of
Regionalization and Neo-Liberal theories.
Keywords: Regionalization, Eurasian Economic Union, TRACECA, New Silk Road, BeltRoad Inititative