NÜFUSU YOK OLMAYA YÜZ TUTMUŞ BİR CUMHURİYET: ADIGEY


Kocalar A. O., Üstün Y. M., Alan M.

Marmara Coğrafya Dergisi (elektronik), cilt.37, sa.37, ss.152-166, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 37 Sayı: 37
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: Marmara Coğrafya Dergisi (elektronik)
  • Sayfa Sayıları: ss.152-166
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Adıgey Cumhuriyeti, Kuzey Kafkasya’da yer alan Rusya Federasyonu'na bağlı bir cumhuriyettir. Rusya Federasyonu’nun Güney Federal Bölgesine dâhil olup Başkenti Maykop’tur. Cumhuriyet’e adını veren Adıge (Çerkes) halkı bugün Dünya’nın çeşitli bölgelerinde yaşamaktadır. Bu durumun sebebi 19. yy' da yaşanan Rus-Çerkes savaşı ve ardından yaşanan sürgündür. Bahsi geçen vahim olaylar neticesinde tarihsel arka planda bölgenin demografik özellikleri çok büyük oranda etkilenmiştir. Bu tarihten sonra farklı etnik gruplar bölgeye hızla yerleştirilmeye başlanmıştır. Adıgey’de nüfus, 1990’lara kadar nispeten hızlı bir şekilde artış gösterirken; SSCB’nin dağılmasından itibaren Rusya Federasyonu genelinde olduğu gibi nüfus artış hızı aniden yavaşlamıştır. 2017 yılı itibariyle Adıgey Cumhuriyeti’nin nüfus yapısı, sıradan bir Doğu Avrupa ülkesine benzer bir konuma ulaşmış, nüfus artış hızı yavaşlamış hatta durma noktasına gelmiştir.

Türkiye’de Kafkasya ve özellikle Adıge kökenli vatandaşlarımızın olduğu bilinen bir gerçektir. Bugüne kadar yapılan akademik çalışmalar genel olarak Kuzey Kafkasya veya Çerkes tarihi üzerinde yoğunlaşmakta olduğundan demografik -nüfus, nüfus yoğunluğu, kentleşme, ortalama ömür, ortanca yaş, suç oranları, işsizlik verileri- bilgiler gereken ilgiyi görememiştir. Ancak bu vatandaşlarımızın sürgün edildikleri anavatanlarındaki demografik durumlarının geçmişte ve günümüzde nasıl bir yapıda olduğu tam olarak bilinmemektedir. Bundan dolayı çalışmamızda Adıgey’in nüfus özelliklerini ele alıp inceledik. Kullanılan tüm haritalar tarafımızca CBS ve Uzaktan Algılama yazılımları vasıtasıyla bilgisayar ortamında hazırlanmıştır. Harita yapımında QGİS yazılımı kullanılmıştır.