Uluslararası İbnü’l-Arabî Sempozyumu, Malatya, Türkiye, 15 - 16 Kasım 2018, ss.324-340
İbnü’l-Arabî’nin Fihrist ve İcâze’sinde
müstakil bir eser olarak zikrettiği, Risâle fi’l-velâye olarak da
bilinen Risâle ilâ ashâbı Şeyh Abdülazîz el-Mehdevî, 590/1193 yılında
İbnü’l-Arabî tarafından Tunuslu Şeyh Abdülaziz Mehdevî’nin müridlerine yazılmış
bir mektup olup, son yıllarda yapılan çalışmalarda Meşâhidü’l-esrâr’ın
mukaddimesi olduğu anlaşılmıştır. İbnü’l-Arabî’nin günümüze ulaşan ilk
te’liflerinden biri olan Risâle, Abdülaziz Mehdevî’nin menkıbelerini
içeren bir mektup olarak bilinmesine rağmen, ilk sayfasından itibaren Meşâhid’i
hangi okuyucu kitlesinin nasıl okuması gerektiğine dair uyarılar, bâzı zor
ifâde ve meselelerin anlaşılmasını kolaylaştıracak açıklamalar ve esere gelmiş,
gelebilecek eleştirilere karşı cevapları ihtiva etmektedir. Hattâ mektuptaki
bâzı ifâdeler, onun Meşâhid’de kullanılan dil ve içeriğe dair akıllarda
oluşabilecek soruları cevaplama niyetiyle yazılmış olabileceğini de düşündürmektedir.
Risâle, İbnü’l-Arabî düşüncesindeki hâtemiyet, velâyet, nübüvvet ve
verâset gibi temel kavramların orijinal formlarının izlerini taşıması, dönemin
Endülüs ve Kuzey Afrika ilim çevrelerindeki tartışmalara yapılan atıflar ve
savunmacı içeriği ile de dikkat çekici bir metindir. Bu tebliğde Risâle
fi’l-velâye’nin Meşâhidü’l-esrâr’a âidiyeti ile ilgili tespitlerin
yanında, Risâle’nin içeriğinin İbnü’l-Arabî’nin eserleri, dönemin siyâsî,
sosyal, ilmî şartları ve bâzı temel meseleleri ışığında değerlendirilmesi
yapılmaya çalışılacaktır.
Ibnu’l-Arabi
mentioned Risâla ilâ ashâb al-Shaykh Abd al-Azîz al-Mahdawi -also known
as Risâla fi’l-walâyah- as a separate work in his Ijazah and Fihrist. This letter
is written to disciples of Sheikh Abdulaziz Mahdawi of Tunisia by Ibnu’l-Arabi
himself and in recent studies it is understood that this letter is also a kind
of introduction to Mashâhid al-asrâr. Risâla is one of the very
early works of Ibnu’l-Arabi and so far, it was thought as the hagiography of
Abdul Aziz Mahdawi, but a careful study showed that it also covers the subjects
such as how Mashâhid should be studied and by whom, explanation about
the difficult words of Mashâhid, and answers to possible criticism
against Mashâhid. The style of the letter even makes us think that he
wrote it to answer the possible questions as to the language and content of Mashâhid.
This letter is also important since it explains the concepts of hatamiyya,
walayah, nubuwwah, warasat in original form as well as with its references to
the discussions in the scholarly circles of Andalusia and North Africa. This
paper will endeavor to enlighten why Risâla belong to Mashâhid al-asrâr
as well as the evaluation of its contents under the light of Ibnu’l-Arabi’s
works, his social and intellectual milieu.