Serotonin, Diyetsel Kaynakları ve İrritabl Bağırsak Sendromu İlişkisi


ÖZTEKİN Y., GÜNEŞ F. E.

Türkiye Klinikleri İç Hastalıkları Dergisi, cilt.3, sa.3, ss.89-94, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Gastrointestinal bölgede pek çok hormon ve immün sistem elemanlarını üreten organlar yer almaktadır. Bağırsaklar da bu bölgenin en önemli organlarıdır. Özellikle son yıllarda yapılan çalışmalar ile bağırsakların en büyük bağışıklık sistemi organı olmasının yanısıra kendine özgü mikrobiyal kompozisyonu bulunan bir enteroendokrin organ olduğu keşfedilmiştir. Enteroendokrin organ özelliğini kazandıran farklılaşmış bazı enterosit hücreleri ve bu hücrelerden üretilen hormonlardır. Bu farklılaşmış enterosit hücrelerinin bir çeşidi enterokromaffin hücreleridir (EC) ve EC’xxler bağırsakta periferal serotonin üretiminden sorumludur. Serotonin vücutta triptofan aminoasidinden endojen olarak sentezlenebileceği gibi diyetsel formda besinlerden de alınabilmektedir. Ayrıca bağırsaktaki bazı mikroorganizmaların serotonin üretebilme yetenekleri olduğu belirtilmiştir. Tüm bu yollarla serotonin üretildikten veya diyetle alındıktan sonra vücutta serotonin reseptörlerine bağlanarak etki göstermektedir. Bağırsaklarda ve bağırsağın immün elemanlarında serotonin reseptörlerinin bulunması, bu reseptörlerin sayısı ile serotonin miktarı gastrointestinal sistem anatomisi ve fizyolojisinin düzenlenmesinde rol oynamaktadır. İrritabl bağırsak sendromu (IBS) ise bağırsağın fonksiyonel hastalığı olarak kabul edilmektedir. Yapılan çalışmalarda IBS etiyolojisinde periferal serotoninin miktar veya reseptör aracılı rol oynayabileceği belirtilmiştir. Bu çalışmada, serotonin metabolizmasının açıklanması, diyetsel triptofan ve serotonin kaynaklarının ortaya konulması ve IBS hastalığında serotonin hormonunun etkilerinin gösterilmesi amaçlanmıştır.


Anahtar Kelimeler: Serotonin (5-HT) irritabl bağırrsak sendromu (IBS) enterokromafin hücreler (ECs)