Öğretmenlerin okul ortamında sigara içilmesi ve öğrencilerin sigara kullanımı konusunda yaklaşımları


Creative Commons License

Erbaydar T., Avcı S., Gülten A.

Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, cilt.17, ss.63-74, 2003 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 17
  • Basım Tarihi: 2003
  • Dergi Adı: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source
  • Sayfa Sayıları: ss.63-74
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırmayla, İstanbul’da ilk ve ortaöğretim kurumlarındaki öğretmenlerin
sigara alışkanlıklarının ve okulda sigara içilmesi konusundaki düşüncelerinin ve
davranışlarının betimlenmesi amaçlanmıştır. Veriler, İstanbul İli, Zeytinburnu, Fatih,
Eyüp, Maltepe, Kartal, Çengelköy ilçelerinden seçilen 13 ilköğretim kurumu ve 12 lise
olmak üzere toplam 25 okulda görev yapan 255’i kadın ve 199’u erkek olmak üzere
toplam 454 öğretmene anket uygulanarak elde edilmiştir. Araştırmaya katılan
öğretmenlerin, %41.2’si sigara kullanmaktadır. Sigara kullanımı cinsiyete göre
değişmemektedir. Fagerstrom Tolerans Anketi sonuçlarına göre, sigara içen öğretmenlerin
%9.1’i çok yüksek ve %38.2’si ise çok düşük düzeyde nikotin bağımlısıdır. Tüm
öğretmenlerin %25.2’si okul sınırları içerisinde sigara içilmemesi gerektiği görüşündedir.
Bu oran sigara içmeyen öğretmenler arasında %34.2’dir. Bu oranın düşüklüğü
öğretmenlerin çoğunluğunun sigara kullanımını olağan ve kabul edilebilir bir davranış
olarak gördüğünü ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin okulda sigara içen bir öğrenciyi
gördüklerinde ne yapacaklarına ilişkin en sık verdikleri cevaplar, rehberlik servisine
göndermek (%61.6), sigaranın zararlarını anlatmak (%57.6) ve çocukların ve gençlerin
sigara içmemeleri gerektiğini söylemektir (%43.1). Gençlerin ve çocukların sigara
içmemesi gerektiği düşüncesinin bu kadar yaygın olması sigaranın bir bağımlılık değil de
bir yetişkinlik davranışı olduğu algısının öğretmenler arasında yaygın olduğunu ortaya
koymaktadır. Sonuç olarak, öğretmenlerin sigara kullanma oranlığının yüksekliği kadar,
sigara konusunu algılama biçimlerinin de önemli bir sorun olduğu saptanmıştır.

This study was carried out to define the smoking behaviour of primary and high
school teachers, and perceptions on smoki ng at school environment and students’
smoking. Data was gathered by using a questionnaire among 255 female and 199 male
teachers teachers (n=454) in 13 primary and 12 high schools (total of 25 schools) in
İstanbul. Of all teachers, 41.2% was current ly smokers. Smoking rates were similar
according to sex. By Fagerstrom Dependency Questionnaire, 9.1% of smokers were found
at very high level of nicotine dependency and 38.2% were found at very low level of
nicotine dependency. According to 25.2% of all teachers, and 34.2 of non-smokers,
school area should be a fully non-smoking area. Smoking at school was acceptable for the
rest of the group, with some restrictions. Teachers were asked what they would do if they
see a student smoking. The most frequent answers were referring to school counseling
service (61.6%), telling the harms of smoking (57.6%), and telling that youth and children
should not smoke (43.1%). These results showed that many teachers perceive smoking as
an acceptable adult behavior. Perceptions of teachers on smoking as well as high
percentage of smoking were found as an important problem.