Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bilgi Yönetimi, cilt.2, sa.1, ss.44-58, 2019 (Hakemli Dergi)
Son yıllarda sıkça duyulan kavramlardan olan yapay zeka ve büyük veri, insan
hayatının neredeyse her alanına etki edecek düzeye gelmiştir. Tüketici
davranışlarından kişilik analizlerine, trafik problemlerinin çözümünden uzay
çalışmalarına kadar birçok alanda kullanılan yapay zeka teknolojilerinin
uygulama alanlarından biri de son dönemde belge ve arşiv yönetimi olmuştur.
Yapılan çalışmalar ve yürütülen projeler, çok büyük miktarda içerik barından
arşivler, kütüphaneler ve bilgi merkezlerinin, insan eliyle gerçekleştirilen
süreçler yerine artık daha fazla doğruluk ve neredeyse sıfır hata ile işleyen
otomatikleştirilmiş yazılımlar kullanmak istediklerini göstermektedir. Uygulama
süresinin görece uzun olduğu işler artık terkedilmeye başlanmış ve yapay zeka
temelli otomatikleştirilmiş süreçler, işlem sürelerini dakikalara hatta saniyelere
indirgemiştir. Bunun doğal bir sonucu olarak da bilgiye hızlı erişim sağlanırken,
stratejik kararların alınmasında bilginin etkinliği de artmıştır. Bu çalışmada,
yapay zeka ve büyük veri kavramları incelenmiş; bu teknolojilerin belge ve arşiv
yönetimi süreçlerine uygulanabilirliği konusunda yapılan uluslararası
çalışmalara değinilmiş ve alan uzmanlarının bu teknolojiler karşısında nasıl bir
pozisyon alması gerektiği konuları ele alınmıştır. Bilgi ve Belge Yönetimi
disiplini ile bu disiplinin ilişkide olduğu diğer bilimsel alanlardaki (Veri Bilimi,
Yönetim Bilişim Sistemleri, Bilgisayar Bilimi ve Mühendisliği) literatür
taramasından elde edilen veriler neticesinde örnek olaylar ve düşünceler
incelenmiştir. Son zamanlarda otomatik dosya kodu sınıflandırma ve sevk
işlemleri, otomatik arşivleme ve tasfiye süreçlerinin tasarımı ile ilgili çalışmalar
yapılmaktadır. Belge yönetiminde yapay zeka ve büyük veri analitiğinin
uygulanabilirliğine dair Türkiye’de yapılan çalışmaların sayısı oldukça sınırlıdır.
Yapılan bu çalışma ile alandaki eksikliğin giderilmesine katkı sağlanması
amaçlanırken, kurumsal belgelerin saklama süreçlerinde ve arşiv değeri olan
malzeme seçiminde yapay zekanın Türkiye’de kullanım koşulları açıklanmaya
çalışılacaktır. Aynı zamanda açık devlet verilerinin büyük veri analitiği
aracılığıyla halkın ve ilgi gruplarının hizmetine sunulmasıyla ilgili uygulamalar
ortaya konulacaktır. Çağın gereklerini yakalamak adına, Türkiye’de de bu alanda
çalışan konu uzmanlarının ve koordinatör kurumların mutlaka bu teknolojilerden
faydalanması gerektiği anlaşılmaktadır.