IV.ULUSLARARASI AFRO-AVRASYA ARAŞTIRMALARI KONGRESİ, Budapest, Macaristan, 27 - 29 Nisan 2018, ss.275-300
Karar verme, düşünme becerilerinden birisidir. Günlük hayatta önem derecesi
değişen kararlar vermek gerekmektedir. Bu beceri de diğer düşünme becerileri
gibi öğretilebilen bir beceridir. Hem aile ortamı hem de okul yaşantıları bireylerin
karar verme deneyimlerini yaşadıkları ve geliştirdikleri fırsatlar sunmalıdır.
Dolayısıyla erken yaşlarda bireylerin karar verme beceri düzeylerini tespit
etmek ve geliştirici önlemler almak önemli görülmektedir. Bu ihtiyaçtan
hareketle araştırmanın amacı, ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin karar verme
beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışmada nicel
tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 eğitim-öğretim
yılında İstanbul’un çeşitli ilçelerinde bulunan üst, orta ve düşük sosyo-
ekonomik seviyedeki farklı devlet okullarından seçilen toplam 150 öğrenci
oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından düzenlenen
“Kişisel Bilgiler Formu” ve öğrencilerin karar verme becerilerini belirlemek
amacıyla Serpil PEKDOĞAN (2015) tarafından geliştirilen "Karar Verme Becerileri
Değerlendirme Aracı-Çocuk Formu" kullanılmıştır. Bu form 5-6 yaş
çocukların karar vermede zorlanma, bağımlı/bağımsız karar verme,
kararlı/kararsız olma durumu, karar vermede duygular olmak üzere dört alt
faktörden oluşmaktadır. Elde edilen verilerin analizi SPSS programı ile
yapılmıştır. Sonuç olarak; anne ve
babaların eğitimi, sosyo ekonomik düzeyleri ile karar verme arasında pozitif
yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca cinsiyet, kardeş sayısı,
doğum sırası gibi değişkenlerin karar verme üzerinde etkileri anlamlı
bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: İlkokul, düşünme becerileri, karar verme
Decision making is a part cognitive
skills. Through daily
routines, some decisions of various importance levels are required to be made. Like other cognitive
skills, this skill is teachable too. Both family and schools are expected to
serve as grounds to experience individual decision making processes and enhance
them. Thus, it seems critical to determine individuals’ levels of decision
making skills and take precautions in order to sustain development. With
regards to this requirement, the purpose of this study is to analyze firts
grade students’ levels of decison making skills with regards to various
variables. Quantitative research design was used in this study. 150 students
from upper, middle and lower socio-economical state schools in various regions
of Istanbul in 2015-2016 Educational Term were chosen as the sample group. Data
collection was conducted with the use of “Personal Information Form” which was
developed by researchers, and “The Tool For Evaluating Decision Making
Skills-Childrens’ Form” which was developed by Serpil PEKDOĞAN (2015). This
form consists of four sub-categories including compulsions in decision making
processes of children of 5-6 ages, dependent/independent decision making, states
of stability/unstability in decision making and emitions in decision making.
SPSS software was used for data analysis. As the result, coherent relations
found between decision making and parents’ education levels and
socio-economical levels. In addition to those findings, various variables like
gender, number of siblings and birth order were found to have coherent effects
on decision making processes.
Keywords:
Primary school, cognitive skills, decision making