Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. ULUSLARARASI İŞ GÜVENLİĞİ VE ÇALIŞAN SAĞLIĞI KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 14 - 15 Aralık 2021, ss.239
Amaç: Ofis çalışanlarında aşırı
yüklenmeye bağlı iş-ilişkili kas iskelet sistemi bozuklukları (KİSB) yaygın
olarak görülmektedir. Çalışma performansında görülen düşüş, performansı korumak
için çalışanları aşırı yüklenmeye maruz bırakabilmektedir. İş performansına
etki eden faktörlerin belirlenmesinin KİSB’yi önlemede katkı sağlayabileceği
düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı bilgisayarda yazı yazma performansı ile
demografik özellikler, postür, ağrı ve kas aktivasyonunun her birinin diğer
faktörlerin etkisinden bağımsız/kendine özgü ilişkisini incelemektir.
Yöntem ve Gereçler: Çalışmaya boyun ağrısı bulunan 21
ofis çalışanı (Ort yaş: 36,57±11,90 yıl) dahil edildi. Demografik veriler (yaş,
beden kütle indeksi, iş deneyimi-yıl, günlük çalışma süresi-saat), boyun özür
düzeyi (Neck Disability Index- NDI), çalışma postürü (Rapid Upper Limb
Assessment- RULA), baş postürü, üst trapez kasının (UT) 10 dakikalık klavyede
yazma görevi sırasında kas aktivasyonu ve maksimum istemli izometrik kasılma
değerleri yüzeyel elektromiyografi kullanılarak kaydedildi. Performans yazılan
kelime sayısı olarak belirlendi. Performansın yordayıcı değişkenlerle
ilişkilerini incelemek için hiyerarşik regresyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Yazma
performansının, yaş, iş deneyimi ve çalışma postürü ile negatif, çalışma süresi
ile pozitif yönde anlamlı ilişkisi olduğu bulundu (p<0,05). RULA
kategorilerine göre, çalışma postürü kötüleştikçe performansın düştüğü
belirlendi. Hiyerarşik regresyon modelinde yordayıcı değişkenler toplam
varyansın %78’ini açıkladı. Demografik bulgulardan oluşan 1. basamakta modele
yalnızca yaşın anlamlı katkısı oldu (Beta=-,487, p=,032). Demografik değişkenler
kontrol edildiğinde 2. basamakta RULA (Beta=-,509, p=,011) ve 4. basamakta UT kas
aktivasyonu (Beta=-,634,
p=,016) açıklanan varyansa anlamlı katkı sağladı. Üçüncü basamakta NDI ve 2.
Basamakta baş postürünün anlamlı bir ilişkisi olmadığı gözlendi (p>0.05).
Sonuç: Uygun olmayan çalışma postürü ve UT kas
aktivasyon değişikliğinin yaşın ilerlemesi ile birlikte performanstaki düşüşün
önemli bir kısmını açıkladığı görüldü. İş sağlığı alanında çalışan
profesyonellerin KİSB ve çalışma performansına yönelik önleyici yaklaşımların belirlenmesinde
bu faktörleri göz önünde bulundurmalarının yararlı olacağı düşünüldü. Ağrının performans üzerine
etkisini yorumlamak için de farklı seviyelerdeki boyun ağrısının ilişkileri
incelenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Görev Performansı,
Postür, Boyun Ağrısı, Elektromiyografi, İş Sağlığı