Hayvan Tasvirli Hat Eserleri

Creative Commons License

Özkafa F.

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi (İTOBİAD), cilt.6, sa.5, ss.2299-2322, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

İnsanlar, yaşadıkları coğrafyanın özelliklerini, çevrelerindeki bitkileri ve hayvanları çoğu zaman sanatlarına yansıtmışlardır. İslâm âlemindeki bazı hattatlar ise klasik hat eserleri vermekle birlikte hayvan tasvirli yazı kompozisyonları da yapmışlardır. Yazı ile resmin birleştirildiği kompozisyonlar arasında leylek, kuş, arslan, deve, at, papağan, fil, kelebek gibi figürlere rastlamak mümkündür. Bu hayvanların bazılarına dinî veya efsanevî değerler yüklenmiştir; bazıları ise günlük hayatta en çok görülen ve sevilen hayvanlardır. Gündelik hayatında devenin vazgeçilmez olduğu bir kültürün veya kuşu, papağanı olan bir kimsenin bu hayvanları sanatına yansıtması çok normaldir. Birkaç istisna dışında büyük hattatlar genellikle yazı-resim denilen türde eserler vermemişlerdir. Bunun en büyük sebeplerinden birisi, ortaya bir resim çıkarmak isterken hat sanatından taviz verilmesi zaruretidir. Hat sanatının kendine mahsus çizgilerinde saf bir güzellik varken bunları deforme ederek kelimelerle resim yapmak büyük sanatçılara pek cazip gelmemiştir. Tasvirli yazılar daha ziyade popüler kaygılarla ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmada hayvan tasvirli hat eserleri arasında hat sanatı tarihi bakımından kayda değer örnekler üzerinde durulacaktır