Silya Bozukluklarında Elektron Mikroskopi

Şirvancı S., Çilingir Ö. T.

MÜSBED, cilt.2, ss.40-52, 2012 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 2
  • Basım Tarihi: 2012
  • Dergi Adı: MÜSBED
  • Sayfa Sayıları: ss.40-52
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Primer silyer diskinezi (PSD) silyanın konjenital bozuklukları sonucunda ortaya çıkan hastalıkları kapsamaktadır. Teşhis, klinik öykü, anormal silyer vuruş frekansı ve geçirimli elektron mikroskobunda izlenen spesifik aksonem bozuklukları ile konulmaktadır. PSD teşhisinde klinik ve ışık mikroskopisi ile tanı konulamayan vakalarda elektron mikroskopi değerlendirmesi önem kazanmaktadır. Silyadaki mikrotübül bozukluğu, dinein kolu eksikliği, oryantasyon bozukluğu gibi anomaliler ışık mikroskobu ile tespit edilemez; bu gibi bozukluklarda elektron mikroskopi tek seçenektir. Tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonu olan hastalarda silyer oryantasyon ölçümü yapılmalıdır; çünkü bazı hastalarda tek bozukluk bu olabilmektedir. Silyer bozukluklar primer (kalıtsal) ya da enfeksiyon, sigara ve hava kirliliği gibi çevresel faktörlerin neden olduğu sekonder (edinsel) bozukluklar olarak sınıflandırılmaktadır. Epitel hücre ve silya bozuklukları edinsel nedenlerden dolayı da ortaya çıkabileceğinden, PSD’nin teşhisi güç olabilmektedir. Bu nedenle primer ve sekonder yapısal ve fonksiyonel silya bozuklukları arasında ayrım yapmak önemlidir. Elektron mikroskopik analiz ince-yapısal bozuklukların ayrımını yapmada tek seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. PSD teşhisinde kullanılan elektron mikroskopik değerlendirme, yalnızca tekrarlayan hava yolu enfeksiyonlarının tüm diğer olası nedenleri ekarte edildikten ve sekonder silyer bozukluklardan sorumlu enfeksiyonların uygun tedavisinden sonra kullanılmalıdır. Böylelikle yanlış PSD teşhisi ve yüksek maliyet önlenebilecektir.