XV. yy. Şairi Tâli’î’nin Mısır Kasidesi


Creative Commons License

Gedik N.

Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, cilt.40, ss.451-468, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 40
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.451-468
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tâli’î (ö. 925/1519), klâsik Türk edebiyatının temel kaynakları olan tezkireler başta olmak üzere dönemin diğer kaynaklarında da adı geçen önemli ve Dîvân sahibi bir şairdir. Fatih Sultan Mehmed (1451-1481) döneminde hazine kâtipliğine atanan şair, II. Bayezid (1481-1512) döneminde Şehzâde Mahmûd’un defterdarı olarak görev yapmış ve Yavuz Sultân Selîm (1512-1520) döneminde ise Yeniçeri kâtipliği görevlerinde bulunmuştur. Kaynaklarda kendisinden ve şiirinden sitayişle bahsedilmesine ve Dîvân sahibi olduğu söylenilmesine rağmen bugüne kadar şiirleri ortaya çıkmamış ve eserinin herhangi bir nüshasına rastlanılmamış olan Tâli’î’nin tarafımızdan yapılan çalışmalar neticesinde Türkçe Dîvân nüshasına ulaşılmıştır. Yayım aşamasında olan Dîvânında yer alan Mısır redifli kasidesi de bu makalenin konusudur. Yavuz ile birlikte Mısır seferine katılan şair -muhtevadan anlaşıldığı kadarıyla- şiirini Mısır’ın fethedilmesinin hemen ardından söylemiştir. Büyük ihtimalle söylediği son kaside de budur. Zira şair sefer dönüşünden kısa bir süre sonra, 925/1519 tarihinde vefat etmiştir. Makalede Tâli’î ve Türkçe Dîvân nüshası hakkında bilgi verilerek, kasidenin muhtevası üzerinde durulacaktır.

Tâli’î (d. 925/1519) is dîwân holder poet, who is mentioned chiefly in the tezkires, which are the primary sources of classic Turkish literature, and other sources. The poet was appointed as the treasury clerk in Mehmed the Conqueror’s reign (1451-1481). He worked as the treasurer to Prince Mahmud, in Bayezid II’s reign. (1481-1512) Then he became a janissary clerk in Selim I’s reign. (1512-1520). Even though  sources praise his poems and himself and claim that he was a dîwân holder, his poems were not unearthed and copies of his works could not found up until this day. Thanks to our studies, his Turkish Dîwân copy is found. This article deals with his Egypt rhyme poem that can be find in his dîwân, which is about to be published. The poet, who joined the expedition of Selim I’s to Egypt, according to his works contents, wrote his poems immediately after the conquest of Egypt. Most probably this was his last poem. For he died in 925/1519 after the expedition. In this paper, information about Tâli’î and his Turkish dîwân copy, contains of its contents will be studied.