Zeki Velidi Togan’ın Fikri Gelişimi Türk Birliği Fikri ve Türk Yurdu’ndaki Yazılarına Göre Tarihçiliği

Creative Commons License

Çaycıoğlu S. O.

Türk Dünyası Araştırmaları, cilt.128, sa.252, ss.53-70, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 128 Sayı: 252
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Türk Dünyası Araştırmaları
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Historical Abstracts, Political Science Complete
  • Sayfa Sayıları: ss.53-70
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Zeki Velidi Togan, 1890 yılında Başkurdistan’ın Küzen Köyü’nde dünyaya gelmiştir. Arapça ve Farsça’yı anne ve babasından öğrenen Zeki Velidi’nin eğitiminde aile çevresinin büyük bir rolü vardır. Gençlik yıllarında Tatar kökenli reformist İslam alimlerini okumuş, bazılarıyla tanışarak onlardan etkilenmiştir. Daha sonra Rus şarkiyatçılar muhitine girerek onlarla yakın temas halinde olmuş, Rus âlimlerin Türk tarihiyle ilgili çalışmalarını takip etmiştir. Togan, Türk tarihi üzerine yaptığı çalışmalarına umumî bir açıdan yaklaşmıştır. Türkistan tarihi konusunda dünya çapında bir otorite konumuna yükselmiştir. Türkiye’de modern manada ilk Türkistan tarihi araştırmalarını ve aynı zamanda ilk tarih metodolojisi çalışmalarını yapmıştır. Türk Yurdu’nda kaleme aldığı yazıları onun aslında neredeyse bütün ilmi hayatı boyunca eserlerinde ileri sürdüğü fikirlerin bir hulâsâsını yansıtmaktadır. Bu sebeple çalışmamızda onun Türk Yurdu’nda yazdığı yazıları inceleyerek tarihçiliği hakkında çıkarımda bulunmayı amaçladık. İlk önce fikirlerine tesir eden yetiştiği muhiti inceledik, peşinden Türklük fikri ve Türk Yurdu’ndaki yazılarından hareketle tarihçilik anlayışını ve umumî Türk tarihine bakışını değerlendirdik. Anahtar kelimeler: Zeki Velidi Togan, Türkistan, Tarihçilik, Türk Birliği.