Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programının (1, 2 ve 3. Sınıflar) ÖgeleriAçısından Değerlendirilmesi

3. EĞİTİM ARAŞTIRMALARI KONGRESİ: GEÇMİŞTEN GELECEĞE EĞİTİM, İstanbul, Türkiye, 14 Ekim 2022, ss.400-413

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Basıldığı Şehir: İstanbul
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.400-413
Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

1, 2 ve 3. Sınıflar için Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı (HBDÖP), ilkokul eğitim sürecinde pek çok uygulamaya yön vermektedir. 2005 yılı itibariyle yapılandırmacı bir yaklaşıma dayandırılan HBDÖP son olarak 2018 yılında güncellenmiştir. Bu tarihten itibaren yapılan program değerlendirme çalışmalarından elde edilen sonuçlar HBDÖP’nin uygulanmasına ilişkin önemli sonuçlar ortaya koymaktadır. Farklı değerlendirme yaklaşım ve modelleri aracılığıyla elde edilen sonuçların, merkezi olarak uygulanan bir programın değerlendirilmesine yönelik farklı bakış açıları ortaya koyacağı yadsınamaz bir gerçektir. Son yıllarda gerçekleştirilen HBDÖP değerlendirme çalışmaları incelendiğinde, ilgili çalışmaların çoğunlukla nitel bir desende ele alındığı görülmektedir. Bu bağlamda; tarama modelinde ve programın ögelerine dönük yaklaşımla gerçekleştirilecek bir araştırmanın, HBDÖP değerlendirme çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Mevcut araştırma ile bu boşluğun doldurulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırma verileri, HBDÖP’nin değerlendirilmesine yönelik önermelerden oluşan ve çevrim içi paylaşılan bir anket formu aracılığıyla elde edilmiştir. Bu önermeler ile HBDÖP; genel amaçlar, içerik, öğrenme-öğretme ve değerlendirme süreci kapsamında ele alınmıştır. Araştırmaya, 2021-2022 Bahar Döneminde 65 ilkokul öğretmeni katılmıştır. Araştırma verileri, bir istatistik paket programı aracılığıyla çözümlenmiştir. Analizlerden elde edilen sonuçlara göre; katılımcı öğretmenlerin büyük çoğunluğunun HBDÖP’yi genel amaçları açısından olumlu değerlendirdiği görülmektedir. İçerik açısından katılımcıların, HBDÖP’yi genel olarak yeterli bulduklarından söz etmek mümkündür. Fakat program hazırlanırken öğretmenlerin büyük bir oranı görüşlerine başvurulmadığını belirtmiştir. Öğrenme-öğretme süreci konusundaki katılımcı öğretmenlerin görüşlerinin birçok açıdan olumlu yönde olduğu ifade edilebilir. Ancak öğrenme-öğretme süreci kapsamında yer alan fiziki ortam ile temel ve yardımcı kaynakların yeterli bulunmadığı yönündeki görüşler dikkat çekmektedir. Ayrıca; derslerde gerekli olan öğretim materyallerinin ulaşılabilir olmasına imkân sunması açısından HBDÖP, öğretmenlerin yarısına yakın bir oranı tarafından olumlu değerlendirilmemiştir. HBDÖP’nin değerlendirme sürecine ilişkin katılımcı görüşleri incelendiğinde, öğretmenlerin genel olarak değerlendirme sürecinin yeterli olduğu yönünde görüş bildirdiği söylenebilir. Bununla beraber, değerlendirme sürecini olumlu değerlendirmeyen öğretmenlerin de önemli bir oran teşkil ettiği görülmektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda, özel ve devlet okullarında yer alan öğretmenlerin görüşlerinin ayrı ayrı incelenmesi önerilebilir. Ayrıca, ülkemizin farklı bölgelerinde görev yapan ve daha büyük örneklemler çerçevesinde ele alınacak çalışmaların HBDÖP değerlendirme çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.