Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, sa.28, ss.110-125, 2020 (Hakemli Dergi)
Bu makalede Sadık Turan isimli bir Kırım Türkü’nün İkinci Dünya Savaşı sırasında savaş esiri olarak rehin alınmasının hikâyesini anlatan Kırımlı (2014) filmindeki çok dillilik ve çeviri temsilleri incelenmektedir. Cengiz Dağcı’nın 1956 tarihli Korkunç Yıllar adlı hatırat romanından uyarlanan film, Türkçe, Almanca, Rusça ve Lehçe dillerinin kullanıldığı çok dilli bir anlatım sunmaktadır. Çalışmanın amacı, çok dilli etkileşimin ve dilsel arabuluculuğun bu savaş ve çatışma öyküsünü beyazperdeye aktarmadaki rolünü belirlemektir. Chris Wahl’un (2005) “hakiki” çok dilli filmler ile çok dilliliği karakter veya hikâye gelişimine hiçbir katkı sunmayacak şekilde anlatıya dâhil eden filmler arasındaki ayrımı filmdeki çok dillilik işlevleri tartışılırken bir referans noktası olacaktır. Bunu yaparken, uygulanabilen durumlarda, belli dillere hangi sembolik değerler atfedildiği ve bu dilleri konuşan karakterlerin hikâyede nasıl betimlendiği film analiziyle araştırılacaktır. Makalenin ikinci bölümünde, çevirinin, daha spesifik olarak, “anlatıdaki bir karakterin kılıcı rolü aracılığıyla öykü dünyasının içinde gerçekleşen her türlü (sözlü) çeviri eylemi” (O’Sullivan 2011, s. 80) olan anlatı-içi çevirinin işlevlerini belirlemeye odaklanılmaktadır. Bu, çok dilli olmak ve/ya bir çevirmen rolü oynamak ile belli bir durumda avantajlı bir pozisyonda olmak arasında örtük bir bağlantı olup olmadığının belirlenmesini de mümkün kılacaktır. Böylece, filmde çatışmanın dilsel düzlemde kendini nasıl ifade ettiği, bir karakterin çatışma alanında düşmanıyla olan ilişkisinin yanı sıra, kullandığı dil ile kurduğu ilişkisinin yansıtılması üzerinden makalede gösterilecektir.
This article examines the depictions of multilingualism and translation in Crimean (Kırımlı, 2014), which recounts the story of a Crimean Turk called Sadık Turan, who was taken hostage as a prisoner of war during the Second World War. Adapted from Cengiz Dağcı’s 1956 memoir-novel entitled Horrible Years (Korkunç Yıllar), the film presents a multilingual narrative through its incorporation of Turkish, German, Russian and Polish. The study aims to identify the role of multilingual interaction and linguistic mediation in narrating this story of war and conflict on screen. Chris Wahl’s (2005) distinction between "genuine" polyglot films and those which incorporate multilingualism without any contribution to character or plot development will serve a reference point for discussing the functions of multilingualism in the movie. In doing so, the analysis will explore what symbolic values are assigned to particular languages, if applicable, and how the characters speaking these languages are depicted in the story. The second part of the article focuses on identifying the purposes of translation, and more specifically diegetic interpreting, that is, “any act of (oral) interpreting which takes place within the story world through the agency of a character in the narrative” (O’Sullivan 2011, p. 80). This will facilitate the identification of any tacit connection between being multilingual and/or acting as an interpreter and having the upper hand in a particular situation. The article thus demonstrates how the conflict finds expression on the linguistic level in the film in conveying a character’s engagement with the language that s/he uses as well as with the enemy on the battle zone.