Çeşitlenmeden Odaklanmaya Türkiye'deki İşletme Grupları: Koç grubu ve İş Bankası Örnekleri

Sağlam H., Çokgezen M.

Yönetim Araştırmaları Dergisi, vol.15, no.1, pp.98-139, 2019 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 15 Issue: 1
  • Publication Date: 2019
  • Journal Name: Yönetim Araştırmaları Dergisi
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.98-139
  • Marmara University Affiliated: Yes

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’de 1980’li yıllardan itibaren ekonomik alanda yaşanan serbestleşmenin işletme gruplarının (İG) faaliyet stratejileri üzerindeki etkisi, Türkiye’nin en büyük sermaye grupları arasında yer alan Koç Grubu ve İş Bankası örnekleri üzerinden incelenmiştir.  Temel olarak faaliyet raporlarından yararlanılarak, söz konusu İG’larına bağlı şirketlerin hangi sektörlerde faaliyet gösterdikleri ve her bir sektördeki şirket sayısının zaman içinde nasıl değiştiği araştırılmıştır. Çalışmanın sonuçları, 1980 öncesi uygulanan ithal ikameci politikaların incelenen İG’nı faaliyet alanlarını çeşitlendirmeye teşvik ettiğini göstermektedir. 1980 sonrası benimsenen dışa açılma politikalarıyla devletin ekonomiye müdahalesinin azalması ve rekabetin artmasıyla İG çeşitleme politikalarını değiştirmişler ve 1990’lı yıllardan itibaren, faaliyet çeşitliliklerini azaltıp, belirli sektörlerde odaklanma stratejisini benimsemişlerdir. Buna göre, incelenen İG’ndan Koç 4 (finans, otomotiv, enerji ve beyaz eşya), İş Bankası 2 (finans ve cam) sektöre odaklanmıştır. Bu iki grubun bazı diğer sektörlerde faaliyetleri devam ediyor olsa da bu faaliyetler ya odaklanılan sektörlerle ilişkilidir ya da toplam faaliyetler içindeki payı ihmal edilecek düzeydedir.