YENİ 2,4-bis(1,2-DİMETOKSİFENİL)-1,3-DİTHİA-2,4-DİFOSFETAN 2,4-DİSÜLFÜR TÜREVLERİNİN SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU


Sağlam E. G., Bulat E., Dal H.

VIII. ULUSAL ANORGANİK KİMYA KONGRESİ, Tekirdağ, Türkiye, 2 - 05 Eylül 2021, cilt.1, ss.89

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Tekirdağ
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.89
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

1,3,2,4-ditiadifosfetan-2,4-disülfürler (pertiyofosfonik asit anhidritler) organoditiyofosfor bileşiklerinin sentezinde kullanılan başlangıç maddesidir [1,2]. Organo-ditiyofosfor bileşiklerinin birçok endüstriyel alanda uygulaması vardır. Bunlara, makina parçalarındaki yağlayıcılarda antioksidant katkı maddesi olarak ilave edilmesi bir örnektir [3]. Bu çalışmada, yeni organo-ditiyofosfor bileşiklerinin sentezinde altenatif olarak öngörülen orijinal bir pertiyofosfonik asit anhidriti Berzelius reaktifinin 1,2-dimetoksibenzenle reaksiyonundan sentezlenmiştir (Şekil 1). 2,4-bis(1,2-dimetoksifenil)-1,3-dithia-2,4-difosfetan 2,4-disülfür’ün çeşitli aromatik ve alifatik alkollerle nükleofilik reaksiyonundan, yeni ditiyofosfonik asitleri elde edildi ([HLn, n=1, metil-; n=2, etil-; n=3, n-butil-; n=4, 3-pentil-; n=5, benzil-). Bu asitler daha sonra amonyum ditiyofosfonat tuzlarına dönüştürüldü (NH4Ln). Amonyum ditiyofosfonatların Ni(II) tuzuyla reaksiyonundan, yeni dört koordinasyonlu Ni(II) ditiyofosfonat kompleksleri sentezlendi ([Ni(Ln)2]). Bileşiklerin yapıları, elementel analizi, kütle spektroskopisi, FTIR, 1H-, 13C-, 31P- NMR spektroskopisiyle karakterize edildi.

Anahtar Kelimeler: Pertiyofosfonik asit anhidritler, 1,3,2,4-ditiadifosfetan-2,4-disülfidler,  Ditiyofosfonik Asit,  Ditiyofosfonato kompleksleri, Organo-ditiyofosfor Kompleksleri

Teşekkür: Bu çalışma Yozgat Bozok Üniversitesi, Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi, BAP 6602c-FEN/20-359 kodlu projesiyle desteklenmektedir.


[1] Van Zyl W.E., Fackler JP.,  Phosphorus, Sulfur Silicon Relat. Elem., 167, 117-132, 2000.

[2] Fay P., Lankelma H.P.,   J. Am. Chem. Soc., 74, 4933-4935, 1952.

[3] Colclough Soyad T., Soyad A.,  Ind. Eng. Chem. Res., 26, 1888-1895, 1987.