Akademik Veri Yönetim Sistemi
Aktaş S. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2020
Birincil kaynaklardan antimon eldesi endüstride yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu
kaynakların azalmasından dolayı ikincil kaynaklardan antimon geri dönüşümü gittikçe
önemli hale gelmektedir. Günümüzde bazik çözeltilerden antimon geri dönüşümü ile
ilgili birçok araştırma mevcuttur fakat antimonun asidik ortamdaki davranışı çok iyi
bilinmemektedir. Antimon içeren endüstriyel atık çözeltilerin miktarı dikkate alındığında
bu çalışmada elde edilecek verinin literatürdeki bir boşluğu dolduracağı, ekonomik ve
endüstriyel açıdan fayda sağlayacağı açıktır.
Mevcut çalışmanın amacı metalik çinko yardımıyla sementasyon yöntemi ile antimon
içeren asidik çözeltilerden antimon geri kazanımıdır. Sıcaklık, çinko miktarı, karıştırma
oranı ve pH parametrelerinin sementasyon verimi üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde
incelenmiştir. Optimum reaksiyon verimi 25°C 3M HCl ve stokiyometrik-5 oranında
Zn/Sb(III) kullanılarak 5 dakika reaksiyon süresi sonunda elde edilmiştir. Stok çözeltide
bulunan antimonun 99.2% si sementasyon prosesi sonucunda geri kazanılmıştır. pH
ölçümleri kullanılan fazla çinko metalinin ortamdaki serbest asit tarafından tüketildiğini
göstermiştir. Beklenenin aksine reaksiyon süresi ve sıcaklık parametrelerinin antimon
geri kazanımı üzerindeki etkisi olumsuzdur.
XRD difraksiyon analizi sonucunda sementasyon yöntemi ile elde edilen toz ürünün tüm
difraksiyon piklerinin antimon metalik fazına ait olduğunu gözlenmiştir. Toz tane
yapısının homojen ve yüksek saflıkta olduğu SEM analizi ile kanıtlanmıştır.
Bu çalışmada uygulanan proses kolay uygulanabilir, güvenilir ve ekonomik olduğundan
dolayı elde edilen sonuçlar antimonun asidik atık çözeltilerden geri kazanımı ve
sementasyon davranışı konusunda endüstri için bir kaynak teşkil edebilir.