Uluç K. (Yürütücü), Alibaş H.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2013 - 2015
-
Proje Türü:
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
-
Başlama Tarihi:
Haziran 2013
-
Bitiş Tarihi:
Eylül 2015
Proje Özeti
Akromegali hastalarında bilişsel fonksiyonların,
duygudurumun ve periferik sinir sisteminin değerlendirilmesi
Projenin
Özeti: Akromegali,
hipofiz bezinde büyüme hormonu (“growth hormone” = GH) salgılayan adenomun
neden olduğu nadir görülen bir hastalıktır. Büyüme tamamlanmadan, kemiklerin uzaması sona ermeden erken yaşlarda
oluşan büyüme hormon fazlalığı oluşursa gigantizm adı verilen dev görünüm
oluşur. Bozukluk büyüme çağının bitiminden sonra gelişirse, kemiklerdeki büyüme
plaklarının kapanması nedeni ile sadece el ve ayakların genişlemesi, çene ve
burnun büyümesi ve sesin kalınlaşması görülür. Hastalığın tanısı, artmış GH ve/veya
insülin-benzeri büyüme faktörü-1 (“insulin-like growth factor-1” = IGF-1) düzeyinin
gösterilmesi ile konur. Hastalığın başlaması ile tanı arasında geçen sürenin
6-10 yıla kadar uzayabileceği bilinmektedir. Artmış GH aktivitesinin pek çok
sistem üzerine etkisi mevcuttur. Akromegali hastalarında, hipertansiyon,
ateroskleroz, diyabet, bozulmuş glikoz toleransı, kanser gibi sistemik hastalıkların
yanı sıra yapılmış olan bazı çalışmalarda duygulanım bozukluğu, somatik
bozukluklar ve kognitif fonksiyonlarda bozulma sıklığı da artmış olarak
bulunmuştur. Bu bozulmanın, daha çok bellek ve yürütücü işlev kaybı şeklinde
olduğu bildirilmiştir. Ayrıca bu hastalarda, normal bireylere göre karpal tünel
sendromu (KTS), kübital tünel sendromu gibi tuzak nöropatilerinin oranının
arttığı bilinmektedir. Bu çalışmada,
akromegali hastalarının duygudurum, bilişsel fonksiyon değerlendirmeleri
yapılacak, nöropati semptom ve bulguları sorgulanacak, EMG ile sinir iletim
çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu hastalardan elde edilen veriler, yaşa
uygun eşleştirilmiş sağlıklı, GH ve IGF-1 düzeyleri normal olan, kognitif yıkım
ve polinöropati belirti ve bulguları olmayan bireyler ile karşılaştırılacaktır.