Akademik Veri Yönetim Sistemi
Karataş A. (Yürütücü), Şahinoğlu A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2020
Tetis bölgesinin Alpin mobil kuşağında yer alan Türkiye’de, klasik kaynak kaya hedefli organik jeokimyasal (kaynak kaya/kapan/rezervuar kaya/örtü kaya modellerine dayanan standart arama yöntemleri) ve sismik ölçümlerle yapı (kapan) hedefli arama yöntemlerinin uygulandığı yaklaşık 100 yıllık arama sürecinde Güneydoğu Anadolu ve Trakya havzaları ile sınırlı petrol üretim hacmine sahip Bulgurdağ (Adana) ve sınırlı doğal gaz üretim hacmine sahip Dörtyol (Hatay) sahaları haricinde kara alanları genelinde herhangi bir ticari/ekonomik keşif yapılamamıştır. Yüksek sondaj maliyetleri ve uzun süreli araştırma işlemlerinin etkisiyle daha da kronikleşen bu durum, yerli ve öz kaynak niteliğindeki hidrokarbon yataklarının tespiti ve işletimi bakımından istenilen seviyelere erişilmesini engellemiştir.
Proje kapsamında, ön bulgular ve sahadaki belirteçler bakımından çok olumlu sinyaller barındıran Karaburun Yarımadası ve Seferihisar Yükselimindeki yüzey ve yeraltı sularından (soğuk ve sıcak su kaynaklarından ve kuyularından) numuneler alınacak olup, alınan numunelerde proje alanında daha önce uygulanmamış olan yöntemler olan iyot hidrojeokimyası ve suda TPH (Toplam Petrol Hidrokarbonları) analizleri yapılacaktır. Yapılan analizler ile proje alanlarında petrol ve/veya doğal gaz rezervuar(lar)ının varlığına dair kanıt bulunması amaçlanmaktadır. Bu iki yeni yöntemin birlikte kullanılmasının amacı, çalışma alanlarında petrol ve/veya doğal gaz rezervuar(lar)ının varlığından emin olmak ve bu rezervuar(lar)ın yerini bir sondaj kuyusu açmadan önce hızlı ve düşük maliyetli bir şekilde, aynı zamanda da yüksek doğrulukta belirleyebilmektir.
Proje kapsamında, iyot hidrojeokimyası ve suda petrol analizleri Karaburun Yarımadası ve Seferihisar Yükselimindeki soğuk ve sıcak su kaynaklarında uygulanacaktır. Proje süresince odaklanılacak başlıca konular/sorular:
- Proje alanlarındaki soğuk ve sıcak su kaynakları iyotça ve petrol hidrokarbonlarınca zengin midir? Suların iyot ve hidrokarbon miktarları hangi seviyededir? İyotça ve hidrokarbonca zengin suların proje alanlarındaki dağılımı nasıldır?
- Proje alanlarında bir petrol ve/veya doğal gaz rezervuarı var mıdır?
- Proje alanlarındaki olası petrol ve doğal gaz rezervuarının sınırları ve muhtemel hacimleri morfometrik analizler ile gravite ve manyetik verilerin de desteğiyle belirlenebilir mi?
- Proje alanlarındaki olası petrol ve doğal gaz rezervuarlarının derinlikleri gravite ve manyetik verilerinin de yardımıyla belirlenebilir mi? şeklinde sıralanabilir.
Çalışma sonunda Karaburun Yarımadası ve Seferihisar Yükseliminde iyot hidrojeokimyası ve suda petrol analizleri ile petrol ve doğal gaz rezervuar(lar)ının varlığına dair güçlü bulgulara ulaşılması beklenmektedir. Bu kapsamda, gravite ve havadan manyetik, fotogrametrik verilerle, petrol ve doğal gaz rezervuar(lar)ının muhtemel konum, sınır ve derinlik gibi özelliklerinin belirlenmesine yönelik çıktılar da projenin önemli sonuçları arasında olacaktır.