Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dönmez C. Ç. (Yürütücü), Atalan A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2020
Sağlık sektörü, üretim dışında en büyük ve en hızlı büyüyen işletmelerden biridir. Çoğu ülkede, özellikle ABD’de küresel veya yerel bir sağlık sistemi bulunmamakla birlikte, sağlık hizmetleri ve servisleri için benzersiz ve karmaşık bir sistem bulunmaktadır. Bu karmaşıklık, kalitesiz hizmet, duplikasyonlar, yanlış̧ tedavi, yüksek bekleme süresi, ilaç hatası vb. gibi birçok soruna neden olmaktadır. Bu sorunları çözmek için araştırmacılar tarafından birçok yöntem geliştirilmiştir. Ancak geliştirilen yöntemlerin yetersiz ve soyut kavramlar içermesi sağlık problemlerinin çözümünde verimsiz kalındığını göstermektedir. Bu proje ile gerçek ve geçerli veriler kullanılarak yeni bir yöntem geliştirilecektir. Bu proje iki kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda sağlık sistemindeki genel problemlerin çözülmesi amaçlanmaktadır. Dünyadaki sağlık sistemlerinde, sağlık kuruluşlara ait iki tür sorun vardır. Birincisi, devlet sağlık kuruluşlarında hastalar tedavi olmak için bekleme zamanları çok yüksek olmaktadır. Bu nedenle hasta memnuniyetsizliği ve devlet sağlık harcamaları orantısız bir şekilde artmaktadır. İkinci problem ise özel sağlık kurumlarına aittir. Bu tür sağlık kuruluşlarında hastaların bekleme zamanı düşüktür ancak hastanın ödeyeceği tedavi maliyeti yüksektir. Bu, hastaların daha az beklemek için çok fazla para ödemeleri gerektiği anlamına gelmektedir. Bu nedenle özel sağlık kurumlarında yıllık tedavi edilen hasta sayısı azalmaktadır ve yıllık gelirleri düşmektedir. Bu tür problemleri pozitif olarak çözmek için matematiksel modelleme olan optimizasyon yönteminin kullanımı kaçınılmaz olmaktadır. Sağlık sistemlerini oluşturan birçok bileşenler bulunmaktadır. Özellikle hastalar, devletler (sağlık hizmetleri için ana kuralları ve yasaları yapan), sağlık hizmeti verenler ve özel sağlık sektörü (özel sağlık sigorta şirketleri, özel hastaneler, özel sağlık sektörü çalışanları) sisteminin merkezinde yer almaktadır. Genel olarak, sağlık sistemlerindeki rekabetin kalite üzerindeki etkileri araştırmacılar tarafından incelenerek analiz edilmektedir. Bu tür yaklaşım yerine, sorunları azaltmak ve daha iyi hasta hizmeti/servisi sunmak için sağlık bileşenleri arasındaki iş birliği incelenmelidir. Bu proje ile sağlık sistemleri hem tekel düzeyde hem de etkileşimli olarak optimizasyon modelleri oluşturulup elde edilen verilere göre sağlık sisteminin içinde yer alan karar değişkenleri için senaryolar ve kriterler karşılaştırılarak en iyi çözüm elde edilecektir. Elde edilen sonuçlar ile sağlık sisteminin içinde yer alan bütün bileşenlerin fayda görmesi sağlanacaktır. Özellikle, sağlık sistemine ait bileşenlerin merkezinde yer alan ''hasta'' faktörü temel üye olarak ele alınıp tamamen fayda görmesi saülanacaktır. Projenin ikinci kısmı ise birinci kısımdan daha detaylı olarak sadece sağlık hizmeti veren kuruluşlara ait kaynakların yönetimi ile alakalıdır. Sağlık kaynaklarının optimum düzeyde istihdam edilmesi ile hastaların bekleme zamanlarının azaltılması ve tedavi edilen hasta sayısının arttırılması amaçlanmaktadır. Bunu sağlamak için deney tasarımı yöntemi ve simülasyon tekniği ile optimizasyon modelleri geliştirilerek optimum sonuçların elde edilmesi sağlanacaktır. Böylelikle hem devlet hem de özel sağlık kurumlarında sağlık hizmet kalitesi arttırılmış olunacaktır.