Kronik Böbrek Yetmezlikli Kedilerde Mezenkimal Kök Hücre ve Mezenkimal Kök Hücre Kökenli Eksozom Uygulamasının Terapötik Etkinliğinin Araştırılması


Akkoç T., Aksu M. B. (Yürütücü), Meral Y., Dalğın D., Özcan Ü.

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Araştırma Projesi, 2023 - 2025

  • Proje Türü: Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2023
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2025

Proje Özeti

Kronik böbrek hastalığı (KBH), çevre kirliliği artışına paralel olarak insidansı artan, dünya çapında yüksek morbidite ve mortalite ile seyreden bir sağlık sorunudur. Hastalık kronik tubulointerstisyel nefrit zemininde gelişir ve kronik inflamasyon, hastalığın temelinde yer alan renal fibrozisin ilerlemesine neden olur. Mezenkimal kök hücrelerin (MKH'ler) çeşitli kemirgen KBH modellerinde anti-inflamatuar ve antifibrotik etkileri kanıtlanmıştır. Ayrıca MKH kaynaklı eksozomların akut böbrek hasarında onarıcı etkilere sahip olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte, yaptığımız literatür taramasında, KBH için MKH ve eksozom uygulamasının terapötik etkinliğini değerlendiren bir çalışma bulunamamıştır. Bu çalışmanın amacı, ovaryum kaynaklı allojenik mezenkimal kök hücre ve mezenkimal kök hücre kökenli eksozom uygulamasının kedi KBH modelindeki terapötik etkinliğini belirlemektir. MKH'ler, sağlıklı kedilerde uygulanan kısırlaştırma operasyonu sırasında alınan ovaryum dokusundan elde edilecek ve karakterizasyon işlemleri (yüzey belirteçleri ve farklılaşma potansiyellerinin saptanması) sonrasında hücreler dondurularak saklanacaktır. MKH’lerin salgıladıkları eksozomlar ultrasantrifüj yöntemi ile saflaştırılarak, karakterizasyonları yapılacak (protein konsantrasyonu, yüzey belirteçleri vb) ve steril fizyolojik tampon içerisinde uygun dozlarda hazırlanacak ve derin dondurucuda saklanacaktır. KBH olan kediler 3 gruba ayrılacak, ilk gruba standart KBH tedavisi, 2.gruba MKH (106 hücre/kg), 3.gruba ise MKH (106 hücre/kg) ve eksozom (250 milyon/kg) ikişer haftalık aralarla 3 kez (0, 2 ve 4. haftalarda) uygulanacaktır. Kedilerde çalışma başlangıcında ve tedavi şemasının tamamlanmasından sonra 0, 2, 4, 8. haftalarda tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla, klinik durum değerlendirmesi (kilo kontrolü, klinik skorlama vb) ve laboratuvar testleri (tam kan sayımı, kan kimyası ve idrar tahlili) yapılacaktır. Elde edilen veriler ve klinik durum skorları istatistiksel olarak analiz edilecektir.