Akademik Veri Yönetim Sistemi
Boran P., Ipar N., Bereket A., Hatun Ş.
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2021
Amaç: Tip 1 diyabetli çocuk ve ergenlerde uyku özellikleri ile glukoz kontrolü arasındaki ilişkilerin araştırması amaçlanmıştır.
Yöntem ve Kişiler: Çalışmaya median yaşı 10.5 olan 84 Tip 1 Diyabet tanılı çocuk dahil edildi (%56 erkek, median Hba1c %7.1). Sirkadyen tercihi Çocukluk Dönemi Kronotipi Anketi ile değerlendirildi. Uyku bozukluğu DSM-5 Düzey 2-Uyku Bozuklukları Ölçeği kısa formu ile değerlendirildi. Uyku kalitesi, Ulusal Uyku Vakfı kriterlerine göre uyku parametreleri (uyku başlangıcından sonra uyanma, uyanma sayısı, uyku etkinliği, uykuya başlama gecikmesi) kullanılarak kategorize edildi. Glukoz izlemi HbA1C ve sürekli glukoz izleme (SGİ) cihazı parametreleri ile değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmamız düşük uyku kalitesinin (n=47, %56) ve yaşa göre yetersiz uyku oranının (n=74, % 88.1) T1D'li çocuklar arasında yaygın bir sorun olduğunu göstermektedir. Kötü uyku puanı (Hedef aralığın altındaki süre, r=0.301, p=0.006; düşük glukoz indeksi, r=0.261, p=0.018) ve akşamcıl kronotip eğiliminin (Hedef aralığın altındaki süre, r=0.293, p=0.008; düşük glukoz indeks, r=0.255, p=0.021, CV, r=0.231, p=0.036) hipoglisemik indekslerle ilişkili olduğu saptanmıştır. Daha uzun diyabet süreleri ve daha geç uyanma sürelerinin glikoz değişkenliğini önemli ölçüde öngördüğü belirlenmiştir. Kan glukoz ölçümlerinin önerilen hedef aralıkların dışında olduğu süre ile hastaların uyku kalitesinin kötü olma olasılığı arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p=0.023, RR=2.92, %95 GA: 1.14-7.42). Aktigrafiden elde edilen uyku değişkenleri ile glukoz kontrolü arasında anlamlı bir ilişki gösterilmemiştir.
Sonuç: Akşamcıl kronotipi ve kötü uyku kalitesi olanlarda glisemik indekslerde anlamlı farklılıklar olmamasına rağmen, çalışmamız uyku bozuklukları ölçeğinde daha yüksek puan alan hastaların hipoglisemi ve gece boyunca glukoz değişkenliği yaşama olasılıklarının daha fazla olduğunu, bu bulguların da kötü uyku kalitesinin suboptimal glukoz kontrolüne katkıda bulunduğunu göstermiştir. Şiddetli hipogliseminin önlenmesinin, T1D'li çocukların yönetiminde en kritik konulardan biri olmaya devam ettiği göz önünde bulundurulduğunda, bulgularımız, hipoglisemiye özel vurgu yaparak, glisemik kontrolü iyileştirmek için uyku kalitesini belirlemenin klinik olarak önemli olduğunu göstermektedir.