Ditiyofosfinik Asit Türevlerinin Sentezlenmesi ve Yapılarının Araştırılması


Yılmaz H.(Yürütücü), Sağlam E. G.

TÜBİTAK Projesi, 2010 - 2011

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2010
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2011

Proje Özeti

Bu projede, ilk aşamada ditiyoflorofosfinik asit (DTFFA) alkali metal ve fosfonyum tuzları elde edildi. İkinci aşamada alkil p-metoksifenilditiyofosfinik asitler [(H3CO-C6H4)(R)P(S)SH,                            R= izo-C3H7,  -C5H11,–C6H13] sentezlendi. Ditiyofosfinik asit (DTFA), Lawesson Reaktifi’nin [2,4–bis(p-metoksifenil)–1,3,2,4–ditiyodifosfetan–2,4–disülfür] benzen veya eter ortamında, Grignard Bileşikleri ile reaksiyonundan sentezlendi. Oluşan asitler, ileri saflaştırma işlemi yapılmaksızın doğrudan nikel ve kobalt tuzlarıyla etkileştirilerek ditiyofosfinat kompleksleri elde edildi. Bu yöntemle ele geçen nikel komplekslerinin ayrıca piridin ve 1-10 fenatrolinle karışık kompleksleri hazırlandı.

Ayrıca yeni hazırlanmış DTFFA potasyum tuzu, tetrafenil fosfonyum klorür ile muamele edilerek DTFFA fosfonyum tuzu elde edildi. Bu tuzun ve yeni bazı DTFA nikel komplekslerinin yapısı X–Işınları difraktometresi ile incelendi. Daha önden bilinen yollarla sentezlenen DTFA nikel kompleksi (R=sek-bütil), bu yöntemle denenerek, yeniden sentezlenip X-ışınları difraktometresiyle yapısı aydınlatıldı. 4’lü koordinasyona sahip DTFA nikel kompleksleri kare düzlem yapıya sahipken, DTFA nikel-piridin kompleksi oktahedral bir yapıya sahip olduğu anlaşılmıştır. Sentezlenen yeni bileşiklerin yapıları Element analizi, NMR ( 1H, 13C, 31P, 19F), kütle ve FTIR spektroskopisi ve manyetik susseptibilite ölçümleri ile aydınlatılmıştır.