Gürbüz B., Sesal N. C., İz N.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2025
Türkiye’de vajinal enfeksiyon kadınlarda sık rastlanan enfeksiyonlardandır ve 15-49 yas aralıgında bu enfeksiyonun sıklıgı %35-68 arasındadır. Vajinal enfeksiyonlar kadın hastaların cinsel ve
mental saglıklarını etkiledigi gibi günlük yasantılarında da adaptasyon zorluguna yol açmaktadır. Bu enfeksiyonlara en sık yol açan mikroorganizmalar arasında mantar enfeksiyonu etkenleri olan Candida albicans, Candida krusei, Candida glabrata, Candida parapsilosis ve Candida tropicalis görülmektedir. Bu enfeksiyonların tedavisinde sık kullanılan ilaçlardan biri olan flukonazole bu enfeksiyon etkenlerinin direnç gelistirebildigi bildirilmistir. Günümüzde ilaç kullanımının yanı sıra tedavi yöntemlerinde dogal çözüm arayısları dikkat çekmektedir. Uçucu yaglar ev temizligi, aromaterapi, inhalasyon çözeltisi gibi günlük kullanımlarla karsımıza çıksa dahi antifungal, antibakteriyel ve antioksidan özelliklerinin de varlıgı geçmis çalısmalarla ortaya konulmustur. Bu proje çalısmasında halk arasında da çesitli mantar enfeksiyonlarında buhar fazı kullanılan bazı uçucu yagların hem enfeksiyon etkenlerine karsı aktiviteleri hem de bu yaglar ile flukonazol gibi sık tercih edilen bir antifungalle ayrı ayrı kombinasyonlarının antifungal aktiviteleri arastırılacaktır. Arastırmalarımız sonucunda halk saglıgı açısından degerli olacak bilgiler elde etmek ve ileriki bilimsel çalısmalara ısık tutmak projenin hedeflerindendir. Nioli (Melaleuca quinquenervia), cajeput (Melaleuca cajuputi/ Melaleuca leucadendron) ve kekik (Thymus vulgaris) uçucu yaglarının antifungal aktivitelerinin tayininde Clinical and Laboratory Standards Instute (CLSI) – M27-A3 standartlarına baglı kalınarak sıvı mikrodilüsyon yöntemi kullanılacaktır.
Vajinal mantar hastalıkları tedavi edilmedigi durumlarda kadınlarda infertiliteye, sürekli akıntı problemine, kasıntıya ve agrıya sebep olabilmekte hatta çevre organlara da yayılım gösterebilmektedir. Bu fiziksel etkenlerin de eklenmesiyle kisiyi depresyona dahi götürebilen bir hastalıga dönüsebilmektedir. Bu proje ile yeni bir bilimsel bakıs açısı kazandırmanın yanı sıra, projeden alınması hedeflenen olumlu sonuçlar dogrultusunda hasta hayatını kolaylastırabilecek uçucu yag barındıran hijyenik ped veya intim yıkama ürünleri gibi ürünlerle saglık ve kozmetik sanayisine de yenilikçi ürün önerileri sunmak amaçlanmıstır. Sunulan ürünlerle enfeksiyonun sebep oldugu kokunun önüne de geçilerek hem fiziksel hem psikolojik olarak saglıkta iyilesmeye destek olabilecek yeni bir yol açmak hedeflenmektedir.