Akademik Veri Yönetim Sistemi
Koçak E. D. (Yürütücü), Merdan N., Şahinbaşkan B.
TÜBİTAK Projesi, 2016 - 2018
Yapılan proje çalışmasının sonuçları değerlendirildiğinde üç farklı bölgeden elde
edilen liflerin çaplarına bağlı olarak mekanik özelliklerinin değiştiği ve diğer özelliklerininde
250
kendi aralarında korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle her üç bölgeden elde edilen
liflerin kendi içlerindeki korelasyon bulunduğu tespit edilmiştir. Yapılan yüzey
modifikasyonlarında sodyum bisülfat kimyasalı ile enzimatik işlemlerde ise selülaz enziminin
en etkili tespit edilmiştir. Sodyum bisülfat ve selülaz enzimi yüzey işlemlerinde ultrasonik
enerjinin oluşturduğu kavitasyon gücünün liflerin yüzeyinde olumlu etkileri olduğu
görülmüştür. Ultrason enerjisinin bamya gövde atık liflerinin üzerindeki istenmeyen yabancı
maddelerin iyi bir şekilde uzaklaştırılmasında kullanılabilecek ayrıca enzimlerle kombine
edilerek, istenilen etkiyi gerçekleştirmesinde destek olarak kullanılmasının uygun olduğu
tespit edilmiştir. Selülaz enzimi ve sodyumbisülfatın bamya gövde atık liflerinden oluşan
yüzeylerin mukavametlerinde artış meydana getirdiği kristallanme sağladığı sonucuna
varılmıştır. Tüm bu yüzey işlemleri sonucunda zaman, enerji ve su tasarrufu sağlayan
ultrasonik enerjinin gücünden yararlanılmasının çevreci ve sürdürülebirliğie katkısından
dolayıda tercih edilebileceği muhakkaktır.
Ultrasonik enerji yöntemi ile sodyumbisülfat ve selülaz enzimi ile yüzey
modifikasyonları geliştirilen bamya gövde atık liflerinin ses yutum katsayıları ve ısıl direnç
özellikleri dikkate alındığında otomotiv ve bina yalıtımı için uygun olduğu ortaya çıkarılmıştır.
Türk ekonomisi için vazgeçilmez öneme sahip tarım sektöründe çevreci bir yaklaşımla
Türkiye‟de ürtimi 36.000 ton/yıl olan bamya bitkisinin gövde atıklarından (2.11 ton/da) liflerin
elde edilmesi ve elde edilen bamya gövde atık liflerinden dokusuz yüzeylerin edilmesi;
dokusuz yüzeylerin ses yutum, ısı özelliklerinin geliştirildiği görülmüştür.
Bamya gövde atıklarından elde edilen liflerin / dokusuz yüzeylerin farklı endüstrilere
(tekstil, otomotiv, sağlık, tarım, inşaat, uzay ve havacılık gibi) ürün/yan ürün olarak
üretilmesinin uygun olacağı, 2023 yılı bilim, teknoloji ve sanayi bakanlığının hedefeleri
doğrultusunda ülkemizde tarlalarda yakılmak suretiyle bırakılan, hayvan yemi olarak bile
kullanılmayan bamya gövde atık lifleri ülkemize katma değeri yüksek olan teknik tektillerin
kullanımında oldukça fazla kullanım alanı bulacağı Türkiye’de tarımsal esaslı bitki atık
kaynaklarının verimli kılınmasına yönelik ülke atık politikasına hizmet edebilen yeşil,
sürdürülebilir, çevre kalkınma stratejilerine öncülük etme bilinci ile temiz ürünlerin üretilmesi
ile başka alanlarda uluslararası teknoloji, bilgi ve çevresel rekabette başarılı sürdürülebilirlik,
yenilenebilir, biyobozunur, çevreci ve geridönüşüm ilkelerinin doğrultusunda birçok alanla
kullanım olanağı bulacağı sonucuna varılmıştır.
Proje çıktıları ile bamya gövde atık lif/yan ürün/ürünlerin ülkemizde akademik, sanayi,
çevrelerinde başka tarımsal atıklarında değerlendirilmesinde söz konusu geri dönüşüm
251
farkındalığın artırılması bilincinin oluşturulması ile akademik ve sanayi çevrelerinde yeni
çalışmaların başlatılması önerilmektedir