Türkiyede Özel Arşivlerin Erişim Sorunları


Creative Commons License

Karatepe R. T. (Yürütücü), Saydam V.

Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2020 - 2022

  • Proje Türü: Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2020
  • Bitiş Tarihi: Mart 2022

Proje Özeti

Türkiye’de, tarih çalışmalarında alternatif kaynakları da kullanmak isteyen araştırmacıların artışı, hem tarih hem de kimlik çalışmaları kapsamında biyografi alanına farklı bakışların ele alınması, aile tarihlerine olan merak, arşiv sahiplerinin, sahafların, araştırmacıların ve kurumların özel arşivleri daha farklı niyetlerle ve dikkatle değerlendirmelerine yol açmıştır. Son yıllarda arşivlerin tanıtımına ağırlık veren yayınların revaçta olduğu söylenebilir. Bu tür arşivlerin ve bu alandaki kurumların sayısının artması, tarih yazımında, resmi tarih yanında destekleyici bilgilerin elde edilmesinde son derece önemlidir. Bu kaynaklarının araştırmacılara erişimiyle ilgili mevcut çözülmesi gerekmektedir.

Özel arşivler üzerine yapılan tezlerin, kitap ve makalelerin sayısı azdır. Ayrıca bunlarda, genellikle özel arşiv koleksiyonları üzerinden hareket edilmiştir. Bu tezlerin konuları; kent arşivi, şahıs arşivi, efemeralar olarak belirtilebilir. Bu çalışmalarda özel arşivlerle ilgili sayısallaştırma, sağlama, erişim vb. gibi süreçler anlatılmakla birlikte bunlar, tanımlama, tanıtım ve temel bilgiler şeklindedir. Doğrudan özel arşivlerin erişim problemleri üzerine gerçekleştirilmiş bir çalışma henüz bulunmamaktadır. Ayrıca her ne kadar özel arşivlerle ilgili çalışan kurumların, özel arşiv sahibi kurumların sayısının arttığı bilinse de bu kurumların tam listesine erişebilmek mümkün değildir.

Çalışmada, belgesel analiz yöntemi ile nitel analizleri yapılabilecek verilerin toplanması için mülakat, röportaj, söyleşi, resmi ve resmi olmayan yüz yüze göruşmelerle sağlanacak veriler, analiz edilecektir. Bu tez çalışması kapsamında, Türkiye’deki özel arşiv koleksiyonlarının güncel bir listesi ile tanımlamaya bağlı erişim sorunlarının tespit ve analizi yapılacak, elde edilen sonuçlara bağlı çözüm yolları ortaya konacak ve ayrıca, özel arşivlerin tamamında kullanılabilecek standart üstveri tanımlama alanları oluşturulacaktır. Bunun sonucunda ortaya çıkacak yapıyla özel arşivlerin ortak bir platformdan erişimi tartışılacaktır.