İSTANBUL İL BÜTÜNÜ İÇİN KENTSEL DÖNÜŞÜM PERSPEKTİFİYLE HAZIRLANACAK PLANLARA ALTLIK TEŞKİL EDECEK ANALİTİK VERİ EKONOMİK YAPI ANALİZLERİNİN YAPILMASINA DAİR HİZMET HAZIRLAMA PROJESİ


Dönmez C. Ç., Eraslan İ. H.(Yürütücü)

Belediye, 2016 - 2016

  • Proje Türü: Belediye
  • Başlama Tarihi: Nisan 2016
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2016

Proje Özeti

Türkiye ekonomisinin adeta kalbi hükmünde olan İstanbul, ulusal düzeyde en çok ihracatın ve ithalatın yapıldığı, en çok sanayi ve hizmet sektör faaliyetlerinin gerçekleştirildiği ve en fazla verginin toplandığı bir kent özelliği taşımaktadır. Türkiye’nin en büyük sanâyi hizmet ve diğer iktisâdî kuruluşlarına da ev sahipliği yapan İstanbul, bünyesinde barındırmış olduğu sanayi ve hizmet sektörleri vasıtası ile büyük bir istihdam kaynağı da oluşturmaktadır. İstanbul’un ekonomik yapısal durumunun incelenmesi, bu araştırmalara bağlı olarak, sanayi ve hizmet sektörlerinin uluslararası rekabetçilik analizlerinin yapılaması, mezo düzey sektörel kümelenme yapılanmalarının tespit edilmesi ve sektörel dönüşüm ve gelişim senaryolarının ortaya çıkarılması karar vericiler açısından büyük önem arz etmektedir. Bu çalışma, İstanbul ilindeki ekonomik sektörlerin analizi kapsamında, sanayi ve hizmet sektörlerinin uluslararası rekabetçilik güçlerinin ortaya çıkarılması, kümelenme analizlerinin yapılması ve sektörel dönüşüm- gelişim stratejilerinin belirlenmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu çalışmada, ikincil veri toplama tekniklerininden elde edilen bulguların yanı sıra, birincil veri toplama tekniklerine (uzman görüşü, mülakatlar ve tematik odak grup toplantıları) de mrüracaat edilmiştir. Veri toplama teknikleri elde edilen bulgular ile İstanbul’da faaliyet gösteren önemli sanayi ve hizmet sektörleri belirlenmiş, özellikle birçok alt sektörlerden meydana gelen sanayi sektörleri belirli çatı sektörler altında gruplandırılmıştır. Tespit edilen tüm sanayi ve hizmet sektörlerinin analiz edilmesi için öncelikle Elmas Modeli ile rekabetçilik analizi yapılmış, geliştirilmesi öngörülen sektörlerin mezo düzey kümelenme analizleri gerçekleştirilmiş ve tüm sektörlerin gelişim ve dönüşüm stratejileri belirlenmiştir. Bu bağlamda;

  • Gıda Ürünleri (et, süt, un, şeker vs.) İmalatı Sektörü
  • Tekstil Ürünleri İmalatı Sektörü, Hazırgiyim İmalatı Sektörü
  • Orman, Kâğıt Ürünleri § Mobilya İmalatı ve Basım Sanayii Sektörü
  • Kimyasal Ürünler (boya, plastik- kauçuk ürünlerin vs.) İmalatı Sektörü
  • Maden, Taş ve Toprak (mermer vs.) Ürünleri İmalatı
  • Ana Metallerin İmalatı Sektörü
  • Makine ve Teçhizat (makine, aksam ve metal eşya vs.) İmalatı Sektörü
  • Elektrik ve Elektronik Ürünlerin İmalatı ve Donanım Sektörü
  • Kara ve Deniz Taşıtları İmalatı Sektörü
  • Finans Sektörü
  • Ticaret Sektörü (Lojistik Sektörü ve Perakende Sektörü dahil)
  • Eğitim Sektörü Sağlık Sektörü
  • Turizm Sektörü • Kreatif (Yaratıcı) Endüstriler
  • Bilişim ve İletişim Teknolojileri (BİT) Sektörü
  • İnşaat (Yapı) ve Gayrimenkul Sektörü)


tespit edilerek öncelikli olarak analiz edilmesine karar verilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre yukarıda adı geçen tüm sektörlerin gelişim ve dönüşüm stratejileri belirlenmiştir. Bu bağlamda, yapılan analizlerin kentsel dönüşüm- gelişim süreçlerinde, özellikle, ekonomiye yönelik mekânsal planlamaların çok daha isabetli bir şekilde ortaya çıkarılmasına ışık tutacağı beklenmektedir. Ayrıca sektörlerin daha da gelişmesinin, özellikle mekânsal boyutta, temel stratejileri ortaya çıkarılarak sürdürülebilir rekabet avantajı elde edebilmelerinin yol haritası hazırlanmıştır.