İstanbullu Çocukların Doğaya ve Kente Uyumu


Çakırer Özservet Y. (Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2018 - 2019

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2018
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2019

Proje Özeti

Kentsel mekan kültürel, ekonomik ve küresel değişimlerden etkilenmektedir. Bu etkilenmeler son dönemlerde oldukça negatif ve

kentsel mekanın insanla olan ilişkisini zedeleyecek niteliktedir. Yönetilemeyecek boyutta gelişen kentleşmenin sonucunda,

çocuklar doğadan hızla uzaklaşmakta, dış ortamda kuralların olmadığı mekânlarda kendi doğallığında oynamak yerine, kapalı

mekânlarda önceden kurgulanmış ve çoğunlukla bireysel oyunlar oynamak durumundadır. Kentte çocukların özgürce

oynadıkları oyun alanlarının olmaması kent kurgusunun önemli bir sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Çocukların dış

mekândan uzak kalmaları, zaman içerisinde fiziksel, psikolojik, zihinsel ve sosyal yeterliklerini ve gelişimlerini olumsuz

etkilemektedir. Doğanın kendisine sunabileceği farklı mekan türlerinden mahrum olan kentli çocuklar paylaşma, dayanışma ve

kendini fark edip geliştirme fırsatlarından uzakta yaşam sürmektedir. Çalışmada süre ve diğer kısıtlar sebebiyle, kentli çocukların

asosyalleşmesine ve çeşitli problemler yaşamasına neden olan kentleşme sürecine doğrudan bir müdahale getirmek

hedeflenememektedir. Ancak, çalışma kapsamında bu üst hedefe hizmet edeceği düşünülen, kentli çocukların kentlilik ve aidiyet

bilincine yönelik bir farkındalık kazandırma konusunda öncül ve örnek teşkil edebilecek atölyeler düzenlenecektir. Çocukların

kentte doğal ortamlarda hem birbirleriyle hem farklı kentsel mekan türleriyle tanışmaları ve geleneksel sanatları bu atölyelerde

pekiştirici bir unsur olarak çocuklara tanıtmak hedeflenmektedir. Bu bağlamda İstanbul’da farklı açılardan risk altında yaşayan

çocukların yaşam alanları öncelikli olacak şekilde belirlenen bölgelerde, ortaokul 5. ve 6. sınıfa giden 100 çocukla proje ekibinin

bir araya gelerek gerçekleştireceği çeşitli etkinlikler planlanmıştır. Bu etkinliklerde katılımcı çocukların doğa ve kentle ilişkilerinin

geliştirilmesi, kentlilik bilincinin artırılması ve geleneksel sanatlarla tanıştırılması düşünülmektedir. Çalışma kapsamında

gerçekleştirilecek etkinliklerin bu yaş grubu çocuklar ile sınırlanmasının nedeni, öğrenme kapasiteleri ve kenti tek başlarına veya

akranlarıyla deneyimleyebilme becerilerinin oluştuğu dönem olmasındandır. Çalışmanın gerçekleştirileceği 12 aylık süre zarfında

katılımcı çocuklarda ölçülebilir anlamlılıkta kent ve kentlilik bilincinin artışı gözlemlenmesi beklenmektedir. Çalışma katılımcısı

çocuklarla gerçekleştirilen sanat atölyeleri sonrasında, kentsel doğal alanlarla kendini ilişkilendirebilmesi, kentsel alana dair

aidiyet geliştirmesi ve yaşam alanlarına sahip çıkmalarına yönelik bilinç gelişmesi amaçlanmaktadır.