Akademik Veri Yönetim Sistemi
Taşkın R. S. (Yürütücü), Semerci N.
TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2023 - 2024
Günümüzde iklim değişikliğinin ve azalan su kaynaklarının yarattığı çevresel sorunlar dünyamızı olumsuz yönde etkilemektedir. Buna karşın gelecekte yaşanabilir bir dünya için temiz su kaynaklarını korumak ve atıksular için de mevcut arıtma yöntemlerini geliştirmek önemli bir hedef haline gelmiştir. Doğada bulunan azot ve fosfor,yaşam formları için önemli besin kaynaklarındandır. Ancak, atıksuyun içerisinde bulunan bu besin kaynaklarının belirlenen limitlere uyulmadan deşarj edilmesi sonucunda sudaki ve karadaki canlıların yaşamı tehlikeye girmektedir.
Gübre üretimi sırasında yüksek basınç ve sıcaklık sonucu ortaya çıkan sera gazları küresel ısınmaya yol açmaktadır. Evsel atıksudan kazanılacak olan azot ve fosfor sayesinde gübre üretimi için gerekli enerji sarfiyatlarının azaltılması mümkün olacaktır.
Bu çalışmada kaynağı ülkemizde bulunan zeolitin iyon değiştirme özelliğinden faydalanarak evsel atıksulardaki azot ve fosforun giderimi üzerine çalışılmıştır. Çalışma kapsamında farklı parametrelerin, modifiye zeolitin azot ve fosfor tutma kapasitesi üzerindeki etkilerini incelemek için kesikli deneyler yapılmıştır.
Zeolitin doğadaki hali azotu tutma özelliğine sahiptir. Metal tuzlarıyla modifiyesi sonucunda fosforu da giderebilmektedir. Metal tuzlarından biri olan magnezyum klorür kullanılarak zeolitin modifiyesi gerçekleştirilmiştir. Zeolitin karakterizasyonu için Fourier Transform Infrared Spektroskopi kullanılarak ölçümler yapılmıştır. Bu analizler ile zeolitin başarılı bir şekilde magnezyum klorür ile modifiye olduğu gözlemlenmiştir.
Adsorpsiyon deneyleri sonucunda en etkili koşulların zeolitin toz formu , 15 gram adsorban dozu, 24 saat temas süresi olduğu belirlenmiştir. Zeolitin desorpsiyonu ise 0.1 N sodium hidroksit ile 24 saat boyunca karıştırılarak gerçekleşmiştir. Adsorbsiyon işlemi esnasında fosfor ve azot sudan uzaklaştırılırken, modifiye zeolitten suya magnezyum iyonları geçmektedir. Bu magnezyum iyonları ve desorpsiyon işlemi esnasında elde edilen azot ve fosfor bakımından zengin çözelti birleştiğinde sütrivit adı verilen gübre oluşumu elde edilmektedir.
Bu çalışmanın amacı atıksulardaki azot ve fosforun arıtımı ve geri kazanımı için modifiye zeolit malzemesini değerlendirmektir.