Antimikrobiyal ve antifungal özellikli terpenoidlerden olan timol ve türevi bileşiklerden, metalli ve metalsiz ftalosiyaninlerin sentezi ve karakterizasyonu


Creative Commons License

Odabaş Z. (Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2020

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Nisan 2018
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2020

Proje Özeti

Ftalosiyaninler (Pcs), 18 tane delokalize ? elektronuna sahip tetrapirol makrohalkalı bileşikler olup, doğal bileşikler olan porfirinlerin sentetik türevleridir. Kimyasal ve fiziksel dayanıklılıklarının yanı sıra tasarım esneklikleri ve geniş spektroskopik özellikleri, sentezlerinden bu yana kimyagerlerin, fizikçilerin ve endüstriyel bilim insanlarının ilgisini çekmektedir. Pc halkasının aksiyal veya periferal konumlarında yapılan değişiklikler bu bileşiklere çok geniş yelpazede fiziksel ve kimyasal özellikler kazandırabilir. Timol, monoterpenoid sınıfı fenol bileşiklerinden olup Thymus vulgaris ve Monardata puctata gibi bitkilerin esansiyel yağlarından elde edilir. Timol, kanser hücrelerine ve mikrobiyal hastalıklara karşı geniş bir aktivite göstermekle beraber, anti oksidatif ve iltihaplanmaya karşı etkileri vardır. Bu çalışmada, timol ve ftalonitril bileşikleri arasında nükleofilik sübstitüsyon ve azo kenetleme reaksiyonları gerçekleştirilmiştir. Bu reaksiyonlardan elde edilen bileşiklerden, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre potansiyel kullanım alanlarını incelemek üzere metalli ve metalsiz Pc bileşikleri sentezlenmiştir. Ayrıca, bazı bileşiklerin Fotodinamik Terapi (PDT) çalışmaları için, fotofiziksel ve fotokimyasal özellikleri araştırılmıştır. Sentezlenen yeni bileşiklerin yapıları FT-IR, UV-vis, NMR ve MALDI TOF MS gibi metotlarla analiz edilmiş ve aydınlatılmıştır. Bu tez boyunca Pc’lerin moleküler materyaller arasında en çok yönlü ve ilginç bileşikler olduğu gösterilmiştir. Bu bileşiklere dayanan teknolojik uygulamalar halihazırda piyasada mevcut olsa da spesifik uygulamalar için uygun özelliklere sahip Pc’lerin tasarımı, bu olasılıkların iyileştirilmesi ve yeni özelliklerinin ve uygulamalarının ortaya çıkarılması amacıyla incelenmeye devam edecektir.