TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2019
Tekstil elyafının ön terbiyesinde ve boyanmasında proses ortamı olarak çok fazla miktarda su kullanılmakta olup, işlem sonrasında da büyük kirlilik yüküne sahip proses atık suyu arıtma tesisine gönderilmektedir. Su, günümüzde stratejik maddelerden biridir. 1980'li yıllardan itibaren, tekstil ön terbiye ve boyama proseslerinde kullanılan su miktarının azaltılmasına, suyun geri kazanımına veya su yerine alternatif çözücülerin kullanımına yönelik çok sayıda çalışma gerçekleştirilmiştir. Süperkritik karbondioksit'in tekstil boyama proseslerinde suya alternatif bir çözücü olarak kullanımı, günümüzde ticari olarak da başarı kazanmıştır. Bu projede, tekstil materyallerinin boyanmasında su yerine süperkritik karbondioksit ile proseslerin gerçekleştirilebileceği yeni bir makinanın tasarımı (Dizayn basıncı 150 bar g ve dizayn sıcaklığı 150°C), prototip üretimi ve ayrıca tekstil boyama proseslerinin bu makina için yeniden tasarlanması amaçlanmaktadır. Prototip makina ile, sentetik (%100 poliester ve %100 poliamid), doğal (%100 pamuk) ve karışım elyaf (%67/33 poliester/pamuk) içeren tekstil materyallerinin boyanması gerçekleştirilecek, boyama koşullarının tekstil materyallerinin fiziksel yapısına etkisinin yanısıra, boyamalara ait renk ve haslık özellikleri incelenecek, proses koşulları yeniden tasarlanacak ve optimize edilecektir. Geliştirilen prosesler, maliyet ve boyanmış materyallerin kalitesi açısından su ile gerçekleştirilen proseslerin çıktıları ile karşılaştırılacaktır. |