Telekomünikasyon Sektöründe Kullanılmış Altyapısal Ürünlerin Çok Amaçlı Bir Karar Ortamında Uygun Geri Kazanım Seçenekleriyle Sisteme Entegrasyonunun Sağlanmasına İlişkin Karar Destek Model Önerisi

TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2022

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Başlama Tarihi: Temmuz 2021
Bitiş Tarihi: Temmuz 2022

Proje Özeti

Kullanılmış ürünlerin en uygun geri kazanım opsiyonu belirlenerek sisteme dahil olması geri kazanım sürecinden elde edilen faydayı maksimize etmek açısından büyük önem taşımaktadır. Geri kazanım süreci kapsamına giren en önemli ürün tiplerinden biri de bu proje kapsamında da ele alınan kiralık ürünlerdir. Genel olarak uygulamalar incelendiğinde, görülmektedir ki kiralık ürünlerin mülkiyeti satışın yapıldığı şirkete ait olup kullanım süresi sonunda, bozulduğunda veya erken fesih şartları çerçevesinde şirkete iade edilmektedir. Yaşam döngüsü müşteri ve şirket stoku arasında süren ürünlerin doğru geri alım kararları ile yönetilmesi şirket karlılığında önemli bir etkendir. Hatalı geri kazanım kararları, şirketlerin gerek pazarlama hedeflerinde gerekse müşteri memnuniyeti hedeflerinde olumsuz etki etmektedir.

Şirketlerin farklı departmanlarında farklı hedefler bulunmaktadır. Geri kazanım kararları ise özelleşmiş bu hedefler çerçevesinde değerlendirilmektedir. Birbirleri ile de çelişebilen bu hedeflerin dengesi şirket genelinde maksimum faydanın oluşmasını sağlayacaktır. Bu dengenin dinamik değişkenliği düşünüldüğünde geri kazanım kararlarının planlanmasına yardımcı olacak bir karar destek sisteminin (KDS) ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Şirketin ürün stokunun ve geri dönen ürünün değerlendirmesinin sonucu stratejik ağırlıklar gözetilerek geri kazanım kararı verilecektir. Bu stratejik dengeler ise, sürekli izlenerek değişen şartlara göre en uygun dengenin sağlanabilmesi için şirket yöneticileri tarafından belirlenmektedir. Bu kararların doğru verilebilmesi için etkili bir analiz ve karar destek sistemine ihtiyaç vardır. Proje kapsamında Türkiye’nin önde gelen dijital operatörlerinden biri olan Turkcell’in sabit altyapıda müşterilerine sağladığı modem cihazlarının yaşam döngüleri ele alınmış ve KDS geliştirilmiştir. Geliştirilen KDS sayesinde geri kazanım opsiyonlarının değerlerinin belirlenmesi aşamasında etkili olan pazarlama ve müşteri ilişkileri odaklı stratejilerin şirket karlılığını maksimize edecek en uygun ağırlıkları belirlenebilmektedir. Sunulan KDS farklı senaryolar altında çalıştırılmış ve mevcut sisteme kıyasla yaklaşık olarak %13 oranında maliyet tasarrufu sağladığı ortaya konulmuştur.