Akademik Veri Yönetim Sistemi
Cavkaytar A.(Yürütücü), Ceyhan E., Ergenekon Y., Yücesoy Özkan Ş., Özen A., Karaaslan Ö., et al.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 2014 - 2014
Engelli bireyler ile ilgili önemli düzenlemeleri içeren İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nden bu yana uluslararası çeşitli normlarda da düzenlenen ve özel olarak özel eğitim hakkındaki Salamanca Bildirisi ve en son özel eğitimdeki temel ilke ve hakları da içeren Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi, özel eğitimin prensipleri, politikaları ve uygulamaları konusunda ülkelere yol göstermektedir. Ülkemizde de uluslararası normlar çerçevesinde yasal düzenlemelere yansıyan özel eğitim alanında Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Engelliler Kanunu ile önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Özellikle 2005 yılında yürürlüğe giren Engelliler Kanunu ile yapılan düzenlemeler, özel eğitim hizmetlerinden yararlanan engelli birey sayısında doğrudan bir artışa yol açmıştır. 2002 yılında 490 okul/sınıf/kurumda 56.608 birey örgün özel eğitimden yararlanırken 2012-2013 öğretim yılında 1261 okul/ sınıf/kuruma ve 220.649 bireye ulaşmıştır.
Destek özel eğitim hizmetleri ise Engelliler Kanunu ile Milli Eğitim Bakanlığına devredilmiş, böylece gerçek veya tüzel kişilerce açılan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri MEB çatısı altında toplanmış, kurum hizmetleri arasında standardizasyon ve hizmet eşgüdümünün sağlanması öngörülmüştür. Bu merkezlerde eğitim almakta olan engelli bireyler için ödenmekte olan eğitim giderlerinden Engelliler Kanunu ile tüm kesimlerin yararlanmasının sağlanmasıyla ve uygulanacak destek özel eğitim programı modüllerinin uygulamaya konulmasıyla destek özel eğitim hizmetlerinden yararlanan engelli birey sayısı önemli bir artış göstermiştir. 2002 yılında 68 okul/kurumda 16.341 birey yaygın özel eğitimden yararlanmakta iken 2012-2013 öğretim yılında 1.844 okul/ kuruma ve 282.926 bireye ulaşmıştır. Yine, bu merkezlerden yararlanan engelli bireyler için ödenen eğitim gideri kişi başına 2002 yılında 245 bin TL iken bugün 500 bin TL’ye ulaşmış, yıllık olarak ödenen tutar ise yaklaşık olarak 1,5 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bu artış, özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin, özel eğitim hizmetlerini önemli ölçüde desteklediğini ve özel eğitimin yaygınlaştırılmasını sağladığını göstermektedir. Bununla birlikte, özel eğitimin desteklenmesi için önemli bir kaynak aktarılan ve 300 bine yakın bireyin yararlandığı destek özel eğitim hizmetlerinin; verimliliğinin, engellilerin gelişim alanlarına ve eğitimine sağladığı katkının, eğitim sistemindeki mevcut yerinin tespit edilmesi ve yeniden değerlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu amaçla Bakanlığımızca hazırlanan Destek Özel Eğitim Hizmetlerinin Verimliliğinin Araştırılması Projesi gerçekleştirilmiş ve önemli veriler elde edilmiştir. Temel hedefimiz; engelli bireylerin genel öğretim sistemine tam katılımları, özel eğitimin yaygınlaştırılması, özel eğitime ihtiyacı olan tüm bireylere ulaşılması, verilen eğitimin kalitesinin artırılmasıdır. Bu çerçevede Proje sonuçlarının, destek özel eğitim hizmeti sunan merkezlere ve bu merkezlerde çalışan personele, hizmetten yararlanan engelli bireylere ve ailelerine, özel eğitim alanında çalışan kamu kurum ve kuruluşlarına hizmetin verimliliğinin artırılması için yol göstereceği inancıyla, Projeyi hazırlayan Bakanlığım Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü ve personeline, Projeyi gerçekleştiren Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü akademisyenleri, proje asistanları, uzmanları ve saha grubuna teşekkür ederim.