Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkmen F. N. (Yürütücü), Özomay M., Usta İ.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2015 - 2017
Toplumlar, günümüzde çağı izleyen bir gelişim ve değişim içindedir. Bu gelişim, dolayısıyla beraberinde getirdiği değişim, toplumların kültürlerine de yansımaktadır. Ülkemizde, geleneksel kültürün ürünü olan, birçoğu el sanatı ürünler olarak nitelenen geleneksel tekstillerden giyim-kuşama, çeyizlik eşyalardan değişik günlük kullanım eşyalarına, geniş yelpazede yer alan eşyaların birçoğu, günümüzde işlevlerini yitirerek kullanımdan kalkmış, bazıları kaybolmuş, bazıları da işlev değiştirerek varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bu anlamda, kültürel devamlılık açısından geçmişte yaygın biçimde geniş kitlelerin günlük gereksinimine yanıt veren söz konusu eşyaların gelecek kuşaklara aktarılması da önem taşımaktadır. Bu nedenle korumanın değeri bir kat daha artmaktadır.
Korumanın temelinde nicel ve niteliksel olarak var olanı yaşatma düşüncesi bulunmaktadır. Söz konusu sürekliliğin sağlanması için öncelikli olarak neyin, niçin ve nasıl korunacağının doğru tanımlanması gerekmektedir. Organik yapılı arkeolojik tekstiller, gerek kullanım halinde gerekse saklandığı ortamlarda farklı süre ve şiddetlerde çeşitli fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlere maruz kalarak hasara uğramaktadırlar. Bu nedenle öncelikle tekstilin bulunduğu çevre koşullarının kontrol altına alınarak, uygun ortamlarda saklanması ya da sergilenmesi sağlanmalıdır. Bir arkeolojik tekstilin korunması gereken potansiyel tehlikeler, ışık, sıcaklık, nem, böcekler, mikroorganizmalar, atmosfer kirliliği ve temizleme, taşıma, depolama, sergilemede oluşan zararlardır.
Çalışmamızın yöntemi arkeolojik tekstiller için gerçek anlamda korumanın ve temizlemenin temeli olarak öngörülmelidir. Temizlenen ve korunan tekstiller böylece birçok araştırmacı için yeniden çalışma konusu olacaktır. Çünkü beklerken bile zaman, tekstilleri hızla eskitmeye devam edecektir. Başlangıçta yapılacak doğru bir temizleme yöntemi ve sonrasında koruma ile hazırlanan analiz yöntemi yıpranmaya karşı korumak için yapılabilecek en doğru yaklaşım olacaktır.
Yeniden üretim, bir tekstil nesnesi için söz konusu olduğunda, üretim için gereken yapısal analizin gerçekleştirilmesi ve doğru verilerin saptanması doğru temizleme yönteminin seçilmesi ile önem kazanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Tekstil Arkeolojisi, Tarihsel Tekstiller, Tekstil Analizi, Tekstillerde Koruma, Tekstillerde Temizleme