Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Gaz akışkan ürünler üretildiği yerde tüketilmiyorsa veya ithalatı yapılan yerden nihai tüketiciye ulaştırılacaksa lojistik operasyonların bir kolu olan boru hattı taşımacılığına yani iletim hatları ve dağıtım şebekelerine ihtiyaç duyulmaktadır. İletim hatları ile iki nokta arasında hızlı olarak gaz akışı sağlanmaktadır. Gaz iletim hatları vasıtası ile ülkeler için ulusal güvenlik konusu olabilecek; gaz, petrol gibi kritik ürünler taşınmaktadır. Sanayi devrimleri sonucunda meydana gelen şehirleşme süreci ve artan nüfus ile birlikte doğalgaz iletim hatlarına ve dağıtım şebekelerinde olan ihtiyaç artarak devam edecektir. Küresel ısınma ve iklim değişimi de bu zor süreci hızlandırmaktadır. Gaz iletim hatlarında taşınan akışkan kaynaklarından özellikle petrol ve doğalgaz rezervlerinin kıt olması öte yandan modern yaşamın bu kaynaklara bağımlı olması sebebi ile iletim hatlarında gelebilecek arıza durumları ve bu arızalardan kaynaklı kayıp ve kaçaklar sonucunda meydana gelebilecek kaynak kayıpları tolere edilemeyecek kadar değerlidir. Taşınan ürünün özelliklerine göre iletim hatlarında meydana gelebilecek basınç düşüşleri ve kaçaklar sonucunda güvenlik riskleri doğmaktadır. Arıza durumlarının tespiti ve izlenmesi, kayıp veya kaçakların kontrolünde sahada fiziksel gözlem ve uygulamalar yapmak, tahribatsız muayene teknikleri kullanmak, termal kamera uygulamaları, uydu görüntüleri ile izlemek, elektriksel, akustik vb. yöntemler kullanılmaktadır. Arıza ve sızıntıların tespiti, kayıp ve kaçakların önlenmesinde iletim hatlarının ve dağıtım şebekelerinin modelinin oluşturulması, oluşturulan modelin sensörler vasıtası ile sürekli izlenmesi önem arz etmektedir. Bu projenin özgün değeri, gaz iletim hatlarında yapay zeka modeli olan grafiksel evrişimli sinir ağları modeli kullanılarak basınç düşüşleri ve arıza tespit durumlarının incelenmesinin ilk defa yapılacak olmasıdır. Grafiksel evrişimli sinir ağları modeli için gerekli olan veri setinin deneysel yöntemler kullanılarak bu çalışmaya özgü¨ olarak üretilecektir. Ülkemizin 11. Kalkınma planında yer alan öncelikli gelişme alanları incelendiğinde enerji alanı ön plana çıkmaktadır. Ülkemizde doğalgaz ve petrolün boru hatları ile taşındığı düşünüldüğünde projemizin beklenen sonuçları bu alanlarla örtüşmektedir. İletim ve dağıtım hatlarında arıza ve sızıntıları önleyerek yapılacak tasarruf ile ülke ekonomisine katkı sağlanması beklenmektedir.