Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çaycıoğlu S. O. (Yürütücü)
Türk Tarih Kurumu, 2019 - 2021
Bu çalışmada Çarlık Rusyası’nın Kafkasya’da yayılması ve bölgede sağlam bir hakimiyet kurması için gerekli görülen Kafkas Hattı’nın inşa süreci incelenecektir. 1785 yılında Kafkas Namestnikliği’nin (Naiplik) oluşturulması ile başlayan ve neredeyse XIX. Yüzyılın ilk yarısı boyunca devam eden bu süreç Rusya’nın Kafkasya’da yayılması ve uzun süreli bir yerleşik düzen kurması bakımından dikkate değerdir. Araştırma boyunca stanitsalarla (küçük yerel yerleşim merkezleri) birbirine bağlanan hattın yapısı, özellikleri ve bölgedeki Rus hakimiyeti için ifade ettiği anlam ele alınacaktır. Mozdok’tan Çerkassk’a kadar ele geçirilen bölgelerde uygulanan Rus Kazaklarının iskanı ve bölgede kurulan idari-askeri düzen incelenecektir. Kafkasya Başkomutanı olarak tayin edilen generallerin döneminde Kuzey Kafkasya’dan Tiflis’e kadar uzanan askeri yolun inşası da sistematik olarak incelenecektir. Rusya’nın Güney Kafkasya’ya inmesinde bu askeri yolun inşa edilmesi hayati bir öneme sahiptir.
Maalesef ülkemizdeki kaynakların sınırlı olması nedeniyle bu konuyla doğrudan ilgili müstakil bir araştırma yapılamamıştır. Rus arşivlerinde bulunan konuyla ilgili arşiv belgeleri kullanılarak Kafkas Hattı’nın inşası ve Rusya’nın Kafkasya’da yayılmak için izlediği siyaset aydınlatılmaya çalışılacaktır. Osmanlı arşiv belgelerine de müracaat edilerek tarih araştırma yöntemlerine uygun bir şekilde karşılaştırmalı bir metot izlenecektir.