Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yalçınkaya A. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2015 - 2016
NABUCCO’DAN TANAP’A TÜRKİYE VE BORU HATLARI
Alaeddin Yalçınkaya, *
Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi
ÖZET
Doğalgazın enerji tüketim kalemleri içindeki yeri gittikçe artarken bunun üretimi ve nakliyesi de jeopolitiğin önemli kalemlerinden biri haline geldi. Avrasya’nın önde gelen gaz ihracatçısı ülkeler olarak Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve İran sayılabilir. Avrupa’nın hemen tamamı bu ürünün tüketicisi durumunda olup önemli ölçüde ithalatçı durumdadır. 2000lerin başı itibariyle, bu konuda Avrupa Rusya’ya bağımlı hale gelmiştir. Bir kriz veya uzlaşmazlık halinde Rusya’dan gazın gelmemesi durumunda alternatif enerji kaynakları ve ulaşım güzergâhları Avrupa başkentlerinin önemli gündem maddesi haline gelmiştir. Başta Azerbaycan olmak üzere İran ve diğer bölge ülkelerindeki gazın Türkiye’den geçerek Avrupa’ya ulaşan boru hattı projesi çözüm olarak düşünüldü. Bu projeye Nabucco adı verildi. Nabucco önemli ölçüde olgunlaştığı halde Almanya’nın Rusya ile ortak bir şirket kurması ile gündemden düştü. Buna karşın Türkiye, Azerbaycan ile anlaşarak TANAP projesini uygulama alanına koydu. Tebliğde, boru hatlarının jeo-politiği de dikkate alınarak Türkiye’nin komşulardan komşulara enerji nakli ve satışında jeopolitik etkinliği ve kurumsallaşma politikası ele alınmaktadır.
ANAHTAR KELİMELER: Nabucco, TANAP, Boru Hatları, Türkiye’nin Jeopolitiği, SOCAR, Rusya’ya bağımlılık
FROM THE NABUCCO TO THE TANAP: TURKEY AND PIPELİiNES
ABSTRACT
While the importance of the gas is getting bigger in the energy items, the producing and transporting of it began increasingly becomes important component of geopolitics. The leading gas exporter countries of Eurasia are Russia, Turcomania, Azerbaijan and Iran. On the other side almost all of the European countries are gas consumers and mostly they are importers of it. Concerned countries became dependent on Russia on energy issue in the beginning of the 2000. If the gas does not come from the Russia in any crisis or disagreement, what could they do? So this question and alternative energy sources and pipelines have been important item on the agenda in the European capitals. And a new gas transporting project of Nabucco, from Azerbaijan and Iran to Europe have been argued. Althouth it has been developed in some degree, because of Germany-Russian Joint Corporation on gas transporting, it has been out of the Euroepan agenda. Despite that, Turkey and Azerbaijan signed an agreement and they started to perform the TANAP Project. In the presentation, in the geopolitical context of pipelines, Turkey’s geopolitical efficiency and the policy of institutionalisation will be discussed in gas selling and transporting from the neighborus to the neighbours.
KEY WORDS: Nabucco, TANAP, Turkey’s Geopolitics, Pipelines, SOCAR, Dependency to the Russia.