Akademik Veri Yönetim Sistemi
Koyuncuoğlu T., Yıldırım A., Filinte G.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2019
Sinir hasarı ve sonrasında nöral hücrelerin rejenerasyon kapasitesi günümüzde halen sorun oluşturmaktadır. Sinir hasarının rekonstrüksiyonu sonrası yetersiz iyileşmeye bağlı olarak gelişen fonksiyonel kayıplar yüz, el, kol, ve bacak gibi kompozit doku transplantasyonlarını da olumsuz etkilemektedir. Kök hücreler birçok rejenerasyon çalışmasında olduğu gibi, sinir rejenerasyon çalışmalarında da sıklıkla kullanılmaktadır. Çalışmamızda hayvan modelinde primer kapanamayacak uzunlukta (1cm) siyatik sinirde iatrojenik hasar oluşturuldu. Üç grup; Kontrol, Serum Fizyolojik (SF) ve Kök Hücre (KH) olacak şekilde planlandı. Kontrol grubunda eksize edilen 1 cm’lik sinir ters çevirilerek yerine adapte edildi. Diğer 2 grupta ise eksize edilen 1 cm lik sinir alanına dura-mater kılıf olarak sarılıp tüp oluşturulacak şekilde örtüldü. SF grubunda dura mater’in içine SF, KH grubunda ise Kök hücre enjekte edilerek deneyler tamamlandı. Tüm hayvanlar 12 hafta sonunda sakrifiye edildi. Tüm hayvanlara siyatik fonksiyon indeksi hesaplanıp EMG ölçümleri yapılarak fonksiyonel geri dönüş değerlendirildi. Eksize edilen sinir dokularının, Işık mikroskobu ve immünfloresan değerlendirme ile histolojik analizleri yapıldı. Çalışmanın sonuçları göstermektedir ki oluşturulan sinir hasarı sonrası en iyi iyileşme mevcut verilerimize göre Kontrol grubuna yani nöral transpozisyon ile sinir onarımı yapılan gruba aittir. SF grubu ve KH grubu karşılaştırıldığında görülmektedir ki, sadece dura kılıfının nöral iyileşme sürecine tek başına etkisi zayıf kalmaktadır. KH grubunun günümüzde de kullanılan konvansiyonel sinir grefti ile onarım tekniğini yansıtan kontrol grubuna kıyasla geride sonuçlar vermesi beklediğimiz bir durumdur. Bu noktada dikkat edilmesi gereken KH grubu ve SF grubu arasındaki EMG, SFI ve myelinizasyon değerlendirmelerindeki farklılıklardır. Bu iki grup kıyaslandığında kas ağırlıkları arasındaki anlamlı fark, bizlere ilerleyen dönemde bu alanda yapılacak olası çalışmalarda takip süresinin daha uzun tutulması ve kas kesitlerinin çalışmaya dahil edilmesi halinde diğer parametrelerde de anlamlı farklar elde edilebileceğini düşündürmektedir. Yaptığımız çalışmanın getirdiği deneyim ve bilgi birikimi ile gelecekte sinir rejenerasyonu için etkin tedavi yöntemleri geliştirilebilinir. Geliştirilecek yeni tedavi yöntemleri ile sinir hasarına maruz kalmış bireylerin yaşam kalitelerinin arttırılması sağlanmış olacaktır.
Anahtar Kelimeler: siyatik sinir, sinir hasarı, sinir rejenerasyonu, mezenkimal kök hücre, dura mate