Ünsal Aksebzeci F. Ö. (Yürütücü), Sevimli E.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2025
-
Proje Türü:
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
-
Destek Programı:
BAP Araştırma Projesi
-
Başlama Tarihi:
Mart 2025
-
Bitiş Tarihi:
Eylül 2025
Proje Özeti
Düşünme becerilerinin temelleri, erken çocukluk döneminde atılır ve bu süreç, bireyin yaşam boyu öğrenme kapasitesini şekillendirir. Özellikle üst düzey düşünme becerilerinin bu kritik dönemde nasıl geliştiğini anlamak ve değerlendirmek, hem eğitim hem de araştırma açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu gereklilik doğrultusunda, güvenilir ve geçerli bir ölçme aracının geliştirilmesi, bu çalışmanın temel hedefini oluşturmaktadır. Bu kapsamda, araştırmanın amacı, okul öncesi dönemdeki çocukların üst düzey düşünme becerilerini ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirmektirBu noktadan hareketle çalışmanın amacı, okul öncesi dönem çocukları için bir Üst Düzey Düşünme Becerileri ölçeği geliştirmektir. Bu amaca ulaşmak için Üst Düzey Düşünme Becerileri ölçek geliştirme adımları uygulanması hedeflenmektedir. Araştırma kapsamında; erken çocukluk dönemi üst düzey düşünme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi sürecinde açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılarak; geliştirilecek olan ölçeğin, literatüre bu alanda katkı sağlaması planlanmaktadır. Çocukların gelişimsel özellikleri nedeniyle ölçek maddesi olarak hikayeler ve resimler kullanılması planlanmaktadır.
Araştırmanın amacına ulaşmak için araştırmacı madde geliştirme, pilot test, alan testi ve doğrulama olmak üzere dört adım izlemeyi planlamaktadır (DeWellis, 2014). Ayrıca bu süreçte betimsel tarama modeli ile, katılımcıların görüşleri not edilerek onların fikirlerini, tutumlarını, becerilerini veya ilgilerini betimlemek de amaçlamaktadır (Büyüköztürk vd., 2008).
Araştırmanın amacına uygun olarak, Türkiye'de erken çocukluk eğitimine devam eden 36-72 aylık çocuklar, araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Çalışmanın ulaşılabilir evreni İstanbul ilinde 2024-2025 eğitim öğretim yılında erken çocukluk eğitimine devam eden 36-72 aylık çocuklardır. Öte yandan, pilot çalışma İstanbul’da gerçekleştirilecektir. Planlanan çalışmada madde sayısı * 10 formülüne dayanarak 20 madde oluşturulacağı planlandığından 200 çocuğun pilot çalışmaya dahil edilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca, ana çalışma için ve DFA yapmak üzere 350 çocuğun çalışmaya dahil edilmesi tasarlanmıştır. Madde hazırlama, uzman görüşü ve pilot çalışma sonrasında verilerin 2024-2025 bahar döneminde toplanması düşünülmektedir. Asıl çalışma 2025-2026 güz döneminde gerçekleştirilecektir.
Çalışma sonucunda; okul öncesi dönemdeki çocukların üst düzey düşünme becerileri ölçme aracı geliştirilerek literatüre bu anlamda katkı sağlayacağı; ayrıca, üst düzey düşünme becerileri ile demografik değişkenler arasındaki ilişkilerin ortaya konulacağı ve çocukların baskın düşünme tarzlarına ilişkin anlamlı kümeler oluşturulacağı düşünülmektedir. Çalışmanın sonuçlarının, erken çocukluk dönemine dair eğitim programlarını daha etkili hale getirecek ve bireyselleştirilmiş yaklaşımlara yön verecek anlamlı veriler sağlayacağı öngörülmektedir.