Aça M. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2014 - 2015
Bu
çalışmada, Türk sözlü geleneğinde önemli bir yere sahip olan Giresun yöresi
kemençecilik geleneği; icra, icracı, icra ortamı, dinleyici kitlesi, müzik
aleti (kemençe), metin, işlev özellikleri, ezgileri, âşıklık geleneğiyle olan
ilişkisi ve popüler kültür karşısındaki güncel durumu açılarından
incelenmiştir.
Çalışmamızın
“Giriş” başlıklı birinci bölümünde problem, amaç, önem, varsayımlar ve
sınırlılıklardan bahsedilmiştir. “İlgili Alanyazın” başlıklı ikinci bölümde
çalışmanın kuramsal çerçevesi ile konuyla ilgili olarak geçmişte yapılan
çalışmalar; kitaplar, makaleler, bildiriler ve tezler şeklindeki bir tasnif
içerisinde sunulmuştur. “Yöntem” başlıklı üçüncü bölümde araştırmanın modeli,
evren ve örneklem/araştırma grubu, veri toplama araç ve teknikleri, veri
toplama süreci ve verilerin analizi hakkında bilgi verilmiştir.
“Bulgular
ve Yorumlar” başlıklı dördüncü bölümde geleneğin icra özellikleri, türkülerin
oluşumu, geleneğin ve türkülerin işlevleri, türkülerin şekil/yapı özellikleri,
türkülerin içerik özellikleri, geleneğin ezgileri, geleneğin âşıklık
geleneğiyle olan ilişkisi ve popüler kültür karşısındaki güncel durumu
değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme kısımlarından elde edilen verilerden yola
çıkılarak çalışmamızın “Sonuç ve Öneriler” başlıklı beşinci bölümü
oluşturulmuştur. Çalışma ile geleneğin bölgede halen güçlü bir şekilde
yaşamakta olduğu; yaşama gücünü işlevselliğinden aldığı; kemençe, kemençeci,
türkü ve horonun bölge insanının bölgesel ve kültürel kimliğinde önemli bir
yere sahip olduğu; geleneğin bölge insanının maruz kaldığı değişim ve dönüşüme
uyum sağladığı; meydana gelen yeni icra ortamları ile teknolojik imkânlardan
azami derecede yararlandığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır.
Bu
çalışmanın oluşturulmasında sözlü ve yazılı veriler kullanılmıştır. Sözlü
verilerin tespiti noktasında alan araştırması ve örnek olay yöntemlerine,
yazılı verilerin tespiti noktasında ise yazılı kaynaklardan yararlanma
yöntemine başvurulmuştur. Alan araştırması, örnek olay ve yazılı kaynaklardan
yararlanma yöntemleriyle elde edilen malzemenin değerlendirilmesi sürecinde
halkbiliminin bağlam merkezli inceleme kuramlarından Performans (İcra) Teori,
Sözlü Kompozisyon Teorisi ve İşlevsel Halkbilimi Kuramı’ndan yararlanılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Giresun, Kemençe, Kemençecilik Geleneği, Âşıklık Geleneği, Sözlü Gelenek,
Popüler Kültür, Performans (İcra) Teori, Sözlü Kompozisyon Teorisi, İşlevsel
Halkbilimi Kuramı