Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneği Üzerine Bir Araştırma


Creative Commons License

Aça M. (Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2014 - 2015

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Şubat 2014
  • Bitiş Tarihi: Mart 2015

Proje Özeti

Bu çalışmada, Türk sözlü geleneğinde önemli bir yere sahip olan Giresun yöresi kemençecilik geleneği; icra, icracı, icra ortamı, dinleyici kitlesi, müzik aleti (kemençe), metin, işlev özellikleri, ezgileri, âşıklık geleneğiyle olan ilişkisi ve popüler kültür karşısındaki güncel durumu açılarından incelenmiştir.

Çalışmamızın “Giriş” başlıklı birinci bölümünde problem, amaç, önem, varsayımlar ve sınırlılıklardan bahsedilmiştir. “İlgili Alanyazın” başlıklı ikinci bölümde çalışmanın kuramsal çerçevesi ile konuyla ilgili olarak geçmişte yapılan çalışmalar; kitaplar, makaleler, bildiriler ve tezler şeklindeki bir tasnif içerisinde sunulmuştur. “Yöntem” başlıklı üçüncü bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklem/araştırma grubu, veri toplama araç ve teknikleri, veri toplama süreci ve verilerin analizi hakkında bilgi verilmiştir.

“Bulgular ve Yorumlar” başlıklı dördüncü bölümde geleneğin icra özellikleri, türkülerin oluşumu, geleneğin ve türkülerin işlevleri, türkülerin şekil/yapı özellikleri, türkülerin içerik özellikleri, geleneğin ezgileri, geleneğin âşıklık geleneğiyle olan ilişkisi ve popüler kültür karşısındaki güncel durumu değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme kısımlarından elde edilen verilerden yola çıkılarak çalışmamızın “Sonuç ve Öneriler” başlıklı beşinci bölümü oluşturulmuştur. Çalışma ile geleneğin bölgede halen güçlü bir şekilde yaşamakta olduğu; yaşama gücünü işlevselliğinden aldığı; kemençe, kemençeci, türkü ve horonun bölge insanının bölgesel ve kültürel kimliğinde önemli bir yere sahip olduğu; geleneğin bölge insanının maruz kaldığı değişim ve dönüşüme uyum sağladığı; meydana gelen yeni icra ortamları ile teknolojik imkânlardan azami derecede yararlandığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır.

Bu çalışmanın oluşturulmasında sözlü ve yazılı veriler kullanılmıştır. Sözlü verilerin tespiti noktasında alan araştırması ve örnek olay yöntemlerine, yazılı verilerin tespiti noktasında ise yazılı kaynaklardan yararlanma yöntemine başvurulmuştur. Alan araştırması, örnek olay ve yazılı kaynaklardan yararlanma yöntemleriyle elde edilen malzemenin değerlendirilmesi sürecinde halkbiliminin bağlam merkezli inceleme kuramlarından Performans (İcra) Teori, Sözlü Kompozisyon Teorisi ve İşlevsel Halkbilimi Kuramı’ndan yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Giresun, Kemençe, Kemençecilik Geleneği, Âşıklık Geleneği, Sözlü Gelenek, Popüler Kültür, Performans (İcra) Teori, Sözlü Kompozisyon Teorisi, İşlevsel Halkbilimi Kuramı