Demir S. (Yürütücü), Yalçın B., Meletli F., Özdemir M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025
Hemostaz, pıhtı oluşumu ile kanama arasındaki dengedir. Denge bozulduğunda istenmeyen koagülasyon veya aşırı kanama neden olarak çok çeşitli trombotik hastalıklar ortaya çıkabilir. Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) yaşam süresi boyunca gerçekleşme ihtimali olan ve uzun bir süre asemptomatik olarak seyredebilen kronik hastalıklardır. Antikoagülan tedavisi kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde umut vadetmektedir. Ancak uzun bir kullanım geçmişlerine rağmen antikoagülan aktivitelerini kontrol etmede zorluk ve kanama üzerindeki olumsuz etkileri gibi problemler yüzünden kullanımları güçtür. Bu sınırlamalar yüzünden daha iyi bir biyogüvenlik profiline sahip yeni anti-trombotik ajanların geliştirilmesi gereksinimi doğmuştur. Yeni anti-trombotik ajanların çoğunluğunun hedefi trombin oluşumundan doğrudan sorumlu olan FXa’nın inhibisyonudur. Oral antikoagülanların yerini alması planlanan, anti-FXa ajanlarının geliştirilmesine yönelik tıp dünyasından büyük bir baskı vardır. FXa üzerinde etkili olan pek çok yeni bileşik sentezlenmekte ve ilaç adayları arasına girmektedir.
Çalışmamızda 7-hidroksikumarin türevlerinin daha önce literatürde araştırılmamış FXa inhibitör aktiviteleri, multi-spektroskopik yöntemler ile sığır serum albümine (BSA) bağlanma çalışmaları ve hesapsal kimya uygulamaları ile FXa ve BSA’ya etkileşimleri incelenecektir.
- Trombozun önlenmesi ve tedavisine yönelik alternatif FXa inhibitörü olma potansiyeli taşıyan yeni kumarin bileşiklerinin sentezlenmesi ve karakterizasyonu,
- Kumarin türevlerinin FXa üzerindeki inhibisyon aktivitelerinin (IC50 ve Ki değerlerinin) belirlenmesi,
- En yüksek inhibisyon aktivitesi gösteren kumarin türev(ler)inin inhibisyon mekanizmalarının ve tiplerinin belirlenmesi,
- İnhibitör etkinliği yüksek olan kumarin türevlerinin BSA’ya bağlanmalarının multi-spektroskopik yöntemlerle incelenmesi,
- Yüksek inhibisyon gösteren bileşiklerimizin in silico çalışmalar ile (moleküler yerleştirme) FXa’ya ve BSA ile olan etkileşimlerin aydınlatılması,
- Bileşik(ler)in ön gördüğümüz yüksek inhibisyon aktivitesi ve zararsızlığı göstermeleri durumunda bu türev(ler)in yeni nesil kan sulandırıcı ilaç adayları arasına girmelerini hedeflemekteyiz.