Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gülpınar M. A., Akturan S.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2024
Özgün değeri: Tıpta profesyonellik son yıllarda akreditasyon süreçlerinin de etkisiyle tıp fakültelerinin eğitimlerinde öne çıkmaya başlamıştır.
Profesyonel tutum ve davranışların elde edilmesinde profesyonel kimlik
oluşumunun (PKO) sağlıklı gelişmesinin önemi son yıllarda vurgulanmaktadır.PKO süreci; kişinin hem mesleki hem de bireysel
gelişimlerini içeren, öğrenenin meslek topluluklarının içine dahil olmasıyla
yürüyen bir sosyalleşme süreci olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle, öğrencilerin bu süreçte
profesyonellik eğitimlerinin rol model olan eğiticilerle desteklenmesi ve
gerekli rehberliğin sunulmasının önemi önemi vurgulanmaktadır. Rol model,
öğrencilerin profesyonellik hakkında farkındalığına ve bilgi edinmesinin en
önemli aktörlerden biridir. Özellikle klinik dönem tıp eğitiminde rol model
eğiticilerin rehberliğinde öğrenci hekimlik pratiğine uygun davranış kalıpları
oluşturulması hedeflenir. Öğrencilerin rol modelleri ile etkileşimlerinde
gözlemlerine ilişkin anlatılar öğrencilerin keşfettiklerini/farkına
vardıklarını takip etmelerine yardımcı olur ve bunları hatırlamak için de
anlamlı bir araç işlevi görür. Anlatıların öğrenmeye, anlamaya ve hatırlamaya
yardımcı olabilecek sosyal ipuçlarını dahil etme ve bütünleştirme gibi bazı
önemli rolleri de vardır. Anlatılar ve anlatı temelli tıp kullanımı,
profesyonellik eğitiminde ve PKO’da önemlidir. Anlatı tıbbı, sağlık/hastalık
süreçleri üzerinden kliniğin dili, sembolleri, tarihi ve kültürel anlayışı ile
öğrencilere hekimlik kimliklerini yapılandırma/inşa etme süreçlerinin
anlaşılmasında kaynaklık eder. Anlatılar profesyonelliğe ilişkin yeterliklerin
geliştirilmesini ve PKO sürecini de destekler.
Bu araştırmanın amacı öğrencilerin
rol modeli aldıkları eğiticiler üzerinden profesyonel kimlik oluşumuyla ilgili
süreçleri ortaya çıkarmaktır. Bu süreçler öğrencinin rol modeli aldıkları eğiticilerle kendi anlatıları, rol modeli
aldıkları eğiticilerin kendi profesyonel kimliklerinin oluşumlarına yönelik görüşmeler anlatıları, rol modeli
alınan eğiticilerin birlikte çalıştığı ekip üyeleri ve hastalarıyla görüşmeler anlatıları üzerinden
ortaya konulacaktır.
Yöntemi: Bu araştırma nitel paradigma temelinde anlatı desenli olarak etkinlik
teorisi üzerinden tasarlanmıştır tasarlanmış olup,. Türkiye’nin her coğrafi
bölgesinden en az bir tıp fakültesinde gerçekleştirilecektir. Veri oluşturma
yöntemi ve aracı anlatısal yazım (AY) ve derinlemesine görüşmelerdir. Tıp
eğitiminde klinik dönemlerden (4., 5. ve 6. sınıflar) kolay ulaşılabilir örneklem yöntemiyle en az 3 öğrenciden (her tıp fakültesinden
toplam 9 öğrenci) anlatısal yazımları istenecektir. Ayrıca, tıp fakültelerinde klinik dönem öğrencileri arasından gönüllü olan
öğrencilerle derinlemesine görüşmeler yapılacaktır. Bununla birlikte,
öğrencilerin anlatılarında bahsettikleri rol modelleri (tıp eğiticileri) ile
derinlemesine görüşmeler yapılacaktır. Rol modellerin ekibinden en az bir iki
kişi ile (hemşire, sekreter, ameliyathane teknisyeni, sağlık memuru, vb.)
derinlemesine görüşülecektir. Rol modellerin hastaları (her rol model için 3
ila 3 hasta) ile derinlemesine görüşmeler yapılacaktır. Araştırmadan elde
edilen anlatısal yazımların ve görüşmelerin analizleri tamamlanıp sonuçlar elde edildikten
sonra, son olarak, projede elde edilen sonuçlar üzerinden
kültürümüze duyarlı bir kavramsal ve kuramsal çerçeve geliştirmek amacıyla 2
günlük ‘Uzman Paneli’ düzenlenecektir.
Yönetimi: Belirlenen iş paketleri kapsamında yapılacak işler ve görevler proje
yürütücüsü ve diğer 6 araştırmacı tarafından yönetilecektir.
Yaygın etkisi: Bu
projenin sonunda Türkiye’de profesyonel kimlik oluşumuna ilişkin; kurumsal
iklim, sosyal ilişkisellik, rol modeller, sosyo-kültürel anlayışlar, inançlar,
profesyonellik beklentileri ve örüntüler gibi kültüre duyarlı ve çok boyutlu
yeni bir kavramsal çerçeve oluşturulacaktır. Oluşturulacak kavramsal çerçeve,
mezuniyet öncesi tıp eğitiminde rol alan tüm paydaşlar tarafından
kullanılabilecektir. Ayrıca, ‘Tıpta ve Diğer Sağlık Profesyonellerinin
Eğitiminde Profesyonellik’ ve ‘Sağlık Profesyonellerinin Eğitiminde Profesyonel
Kimlik Oluşum Süreçlerini Geliştirmede Anlatılar ve Anlatısal Yazımların
Kullanımı’ iki önemli eğitim modülü, araştırmanın sonucunda oluşturulacak
kavramsal çerçeve ve model bağlamında geliştirilecektir. Geliştirilecek kavramsal ve teorik çerçeve doğrultusunda modüler
eğitimlerin tasarlanacak, yazılımları geliştirilecek ve ilgili paydaşlara
pazarlanacaktır. Elde edilecek verilerden
yararlanarak tasarlanacak tıpta profesyonellik programlarının öğrenciler,
toplum, sağlık parametreleri ve kurumsal iklime etkilerine ilişkin projelerin
oluşturulmasına önemli bir katkısı olacağı öngörülmektedir. Projenin sonunda
ortaya çıkacak veriler doğrultusunda ‘Tıpta Profesyonel Kimlik Oluşumu’ eğitim
programı geliştirilecek ve tüm tıp fakültelerinin kullanımına sunulacaktır.