Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sayın F. S. (Yürütücü)
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2015 - 2016
Yapay solunum cihazları, solunum güçlüğü çeken yenidoğan, çocuk ve yetişkin hastaların evde ve hastanede bakımlarında, hastaların ambulans ile taşınması esnasında, özellikle de yoğun bakım ünitelerinde hayati önem arz eden tıbbi cihazlardır. Hastanın soluk alışverişini desteklemenin ve kolaylaştırmanın yanı sıra, kendi başına soluk alma yeteneğini kaybetmiş hastaların solunumunu devam ettirerek onları hayatta tutma gibi kritik görevleri üstlenmektedirler[1].
Hastaların fizyolojik özellikleri ve hastalıklarının niteliğine göre ventilasyonun şekli ve gösterilen hassasiyet değişmektedir. Ventilasyon uygulamalarında en özen gösterilmesi gereken hasta grubunu ise yenidoğan bebekler oluşturmaktadır. Fizyolojik gelişiminin başlangıcında olan yenidoğan bir bebeğin tüm organları gibi akciğerleri de kolaylıkla hasar görebilir niteliktedir ve uygulanacak solunum desteği doğru yapılmadığı takdirde oluşan komplikasyonların ölümcül sonuçları olması kaçınılmazdır[2]. Bu sebeplerden ötürü yenidoğan için özelleşmiş donanım birimlerini barındıran, hibrid solunum modlarına sahip ventilatör cihazları yenidoğan yoğunbakım üniteleri gibi özel uzmanlık gerektiren alanlarda birinci sırada tercih edilen ürünlerdir. Yenidoğan yoğunbakım ünitelerinde ventilasyon uygulamaları( Solunum modu seçimi, maksimum basınç ve akış hızı değerleri, soluk alma ve verme sıklığı vb. değerlerin belirlenmesi) Neonatalog(Yenidoğan uzmanı)'un klinik tecrübelerine ve hasta özelliklerine göre değişkenlik göstermektedir[2][3]. Mekanik olarak yaptırılan bu solutma işinin başarısı hastanın eforunu yüksek doğrulukta algılayabilen, hastanın değişen soluk performansıyla senkronize olabilen, konfigürasyonlar sırasında doktorların işini kolaylaştıran ventilatörler yoluyla arttırılabilmektedir.
Ülkemizde hali hazırda Transport ve Evde Bakım ventilatörü yerli olarak üretilmiştir fakat yenidoğan yoğun bakım ventilatörü’nün özelliklerini taşıyan yerli üretim bir ürün bulunmamaktadır. Teknogirişim sermayesi desteği ile ilk yatırım ihtiyacı karşılandığı takdirde proje kapsamında ilk Türk malı YYB ventilatörü prototipi imal edilmiş olacaktır. Kritik öneme sahip böylesi bir ürün için dışa bağımlılığın azaltılmasında önemli bir adım atılmış olacaktır. Ülkemizdeki medikal cihaz üretimine yönelik bilimsel ve teknolojik alt yapının gelişmesine katkı sağlamanın yanı sıra yeni sanayi kollarının oluşmasına önayak olunacaktır.
Yapılan literatür taramalarında mekanik ventilasyona yönelik kontrol algoritmaları tasarımı, sistem modellenmesi ve ölçüm tekniklerine yönelik makale çalışmalarına rastlanmıştır, bu çalışmaların büyük çoğunluğu konuyla ilgili genel bir yaklaşım sergilemekte ve belirli hasta grubuna odaklanmamaktadır[7][8]. Yabancı kaynaklarda yapılan araştırmalarda medikal alana yönelik elektronik ve pnömatik komponent üreticilerinin ventilatör tasarımı ve ürünlerinin bu alanda kullanımına yönelik uygulama ve referans notlarının varlığı görülmüştür[5]. Özellikle yenidoğan ventilasyonunda kullanılan HFOV(High Frequency Oscillatory Ventilation) yaklaşımlarına ve hibrid solunum modlarının tasarımına yönelik detaylı çalışmalara rastlanmıştır[4][6][10]. Bulanık kontrol tabanlı akıllı ventilasyon ve bu özelliğe sahip ürünlerin hastaların üzerinde kullanımına, elde edilen verilerin değerlendirilmesine yönelik uzun soluklu bilimsel çalışmaların varlığı görülmüştür[9][11].